تحلیل کشش در حوضه رسوبی گروه شمشک(دره بلده، البرز مرکزی)

برای بررسی نیروی کششی حاکم بر البرز مرکزی در بازه زمانی تریاس پایانی (نورین) تا ژوراسیک میانی (باژوسین آغازین)، سیستم های گسلیعادی و امتدادلغز همزمان با رسوب گذاری فعال در حوضه شمشک (دره بلده واقع در البرز مرکزی) مورد مطالعه قرار گرفت. منطقه مورد مطالعه، از ستبرای قابل توجهی از نهشته های گروه شمشک تشکیل شده است. با تحلیل جهت گیری 3σ حاصل از 404 سطح گسل در قالب 35 مجموعه گسلی نرمال، دو جهت اصلی کشش در راستاهای NNE ( ̊020) و NE ( ̊070) تشخیص داده شد. همچنین جهت کشش فرعی در راستای WNW ( ̊300) نیز مشاهده شده است. جهت کشش سیستم های گسلی امتدادلغز همزمان با تشکیل این رسوبات در این راستا، نشانگر وجود حوضه های برشی- کششی در منطقه است. در طول زمان تریاس- ژوراسیک لبه جنوبی اوراسیا ضمن حرکت به سمت جنوب (از حدود مدار 30 درجه به 15 درجه) در راستای حدود 40-50 درجه در جهت عقربه های ساعت گردش می کند، این امر موجب می شود که کششی شمالی- جنوبی در ابتدای رسوب گذاری گروه شمشک حاکم باشد که پس از گردش صفحه اوراسیا، کشش شمال خاوری- جنوب باختری غالب شود؛ افزون بر این در بازه زمانی نورین- رتین و توآرسین- آلنین رسوب گذاری و فرونشست حوضه رسوبی شمشک شدیدتر بوده و سبب شده راستاهای اصلی یاد شده به صورت مجزا از هم دیده شوند. کشش فرعی که در راستای WNW-ESE ( ̊307- ̊278)، دیده می شود؛ در واقع چرخش 90 درجه ای (permutation) همان راستای کشش اصلی شمالی- جنوبی است. هنگامی که نسبت Φ به صفر نزدیک (کمتر از4/0) می شود احتمال جابه جایی بین محورهای 2σ و 3σ بالا می رود و حوضه هایی با ساختار کششی دوجهتی شکل می گیرند. در حدود 80 % از ایستگاه هایی که کشش WNW-ESE را نشان می دهند، نسبت Φ پایینی دارند؛ که همین امر سبب جابه جایی محور 3σ آنها با 2σ راستای اصلی کشش شده است. در نواحی ایستگاه های یادشده و همچنین ایستگاه هایی با سیستم امتدادلغز که جهت 3σ در آنها با این راستای کشش همراه است؛ انیزوتروپی در سنگ های پوسته ای حوضه تشکیل، بالا بوده است.