بررسی ویژگی های زمین شناختی و لرزه ای رخداد زمین لرزه 5 شهریور ماه 1389 خورشیدی توچاهی (جنوب دامغان) با بزرگای MN=5.9

در ساعت 23:53 دقیقه شامگاه جمعه 5 شهریور 1389 خورشیدی زمین لرزه ای با بزرگای 9/5 در سنجه امواج محلی (MN) شهرستان دامغان و روستاهای جنوب آن را لرزاند. پیش از رخداد این زمین لرزه، هیچ پیش لرزه ای در پیرامون رومرکز یاد شده ثبت نشده است. این در حالی است که تا حدود یک ماه پس از زمین لرزه اصلی، 85 پس لرزه با بزرگای بین 5-1 توسط مرکز لرزه نگاری کشوری گزارش شده است. طی بازدیدهای میدانی انجام شده پس از رخداد، گسلش سطحی مرتبط با گسل مسبب زمین لرزه دیده نشد ولی شکستگی های ثانویه ای با راستای چیره N120o-140o برداشت گردید. بر پایه بازدیدهای انجام شده در 32 شهر و آبادی آسیب دیده در پی این زمین لرزه، بیشینه شدت زمین لرزه در سنجه تصحیح شده مرکالی (MMI) در آبادی توچاهی واقع در 85 کیلومتری جنوب دامغان، برابر با VIII برآورد شد. متاسفانه بر اثر این رخداد 4 تن از هم میهنانمان جان خود را از دست دادند. برای حل سازوکار زمین لرزه اصلی توچاهی و بزرگ ترین پس لرزه آن، از قطبش نخستین پرتو فشاری رسیده به ایستگاه ها استفاده شد. سازوکار ژرفی حل شده برای این رخداد لرزه ای، سازوکار راستالغز چپ بر و شیب نزدیک به قائم و راستای شمال خاوری-جنوب باختری را برای گسل مسبب این زمین لرزه پیشنهاد می کند. با توجه به موقعیت روکانون، موقعیت مکانی پس لرزه ها، حل سازوکار ژرفی زمین لرزه و مشاهدات صحرایی، گسل مسبب این رخداد لرزه ای، یکی از شاخه های گسلی جای گرفته در شمال بلندی های دارستان در جنوب آبادی های توچاهی، کوه زر و کوشاهی با سازوکار راستالغز چپ بر و راستای کلی شمال خاور-جنوب باختر با شیب به سوی شمال باختر و با نام گسل توچاهی معرفی می شود.