بررسی تولید پسماند شهری در مناطق 22 گانه شهر تهران با رویکرد کاهش پسماند طی سال های 1392-1389

کاهش پسماند یک فاکتور کلیدی و زیرساختی اساسی در ایجاد جامعه پایدار است. اگرچه در سال های اخیر شهرداری تهران اقدامات خوبی در زمینه های مختلف مدیریت پسماند مانند جداسازی از مبدا، جمع آوری مکانیزه و احداث کارخانه های کمپوست انجام داده است، ولی میزان تولید پسماند در شهر تهران نه تنها روند کاهشی نداشته است بلکه افزایش نیز یافته است. در این مقاله ابتدا به وضعیت موجود مدیریت پسماند در شهر تهران پرداخته شده است. سپس با توجه به اینکه در تبیین استراتژی ها و برنامه ریزی های مرتبط با کاهش پسماند شناخت نوع و میزان پسماندهای تولیدی از اهمیت بسزایی برخوردار است، وضعیت تولید پسماند شهری در مناطق 22 گانه شهر تهران مورد ارزیابی قرار گرفته است.
این پژوهش یک مطالعه توصیفی مقطعی بوده که طی سال های 1389 تا 1392 با مراجعه به مسئولین بازیافت مناطق 22 گانه شهر تهران با تناوب سالیانه و با هدف جمع آوری اطلاعات موجود در خصوص تولید پسماند شهری مناطق صورت گرفت. مصاحبه حضوری با مسئولین سازمان مدیریت پسماند شهر تهران و تکمیل پرسشنامه، بازدید میدانی از مجتمع دفن و پردازش آرادکوه و جمع آوری اطلاعات در زمینه پسماندهای پذیرش شده توسط این مجتمع و سرنوشت نهایی این پسماندها از دیگر اقدامات صورت گرفته می باشد. سپس اطلاعات گردآوری شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
میزان تولید کل پسماندهای شهر تهران طی سال های 1389 تا 1392 به ترتیب 3389662، 3399344، 3449338 و 3245157 تن بوده است که در سه گروه کلی پسماندهای شهری، پسماندهای شرکت ها و شهرک ها و پسماندهای بیمارستانی تقسیم بندی شده است. در این میان اکثر پسماند تولیدی شهر تهران مربوط به پسماندهای شهری شامل پسماندهای خانگی و تجاری مناطق 22 گانه تهران می باشد. با توجه به آخرین اطلاعات جمعیتی مناطق مختلف شهرداری تهران براساس سرشماری نفوس و مسکن که در سال 1390توسط مرکز آمار ایران به انجام رسیده است و طبق بررسی های انجام شده، سرانه تولید پسماند در 11 منطقه شهرداری تهران بین 550 تا 1000 و در 11 منطقه دیگر 1000 تا 1521 گرم به ازای هر نفر در روز در سال 1390 بوده است. کمترین سرانه پسماند تولیدی متعلق به منطقه 13 با 556 و بیشترین آن متعلق به منطقه 12 با 1521 گرم به ازای هر نفر در روز در سال 1390 بوده است.
مقایسه میزان سرانه تولید پسماند شهری در مناطق مختلف شهر تهران با حداکثر ظرفیت قابل قبول تولید پسماند، بیانگر فاصله تولید پسماند همه مناطق شهر تهران از حداکثر مقدار مجاز است. بنابراین علاوه بر اینکه برنامه ریزی و انجام اقدامات راهبردی جهت کاهش پسماند شهری تهران ضروری است، این برنامه ها و اقدامات باید با توجه به خصوصیات هر منطقه و کیفیت و کمیت پسماند آن منطقه طرح شوند.