بومی سازی روش DGT در ایران و کاربرد آن در اندازه گیری میزان فسفر آب و خاک

فسفر، بعد از نیتروژن، مهم ترین عامل محدودکننده تولیدات کشاورزی در جهان است. روش های مختلفی برای ارزیابی مقدار فسفر در آب و خاک وجود دارد. یکی از شیوه های جدید در این زمینه روش شیب پخش در غشای نازک (DGT) است. این روش بر پایه انتقال یون ها یا عناصر به صورت پخشیدگی از لایه پخش و جذب آن ها در لایه جاذب عمل می کند. در ساخت ژل های مورد نیاز در روش DGT، به طور معمول، از مواد انحصاری و دارای حق ثبت استفاده می شود. در این بررسی از ژل آکریلامید آلیل آگاروز به منزله لایه پخش و فری هیدرات در ژل آکریلامید آلیل آگاروز به منزله لایه جاذب در DGT استفاده شد و اثر این ماده در ضریب پخشیدگی یون فسفر در ژل پخش، واکنش پذیری ژل پخش، سینتیک واجذب فسفر از ژل جاذب، راندمان استحصال فسفر از ژل جاذب، و عملکرد DGTدر آب و خاک بررسی شد. نتایج نشان داد ضریب پخشیدگی یون فسفر در این ژل با 3/0 درصد از آلیل آگاروز در دمای 25 درجه سلسیوس cm2/s6-10×2/8 بود و با افزایش غلظت آلیل آگاروز کاهش یافت. در این تحقیق راندمان استحصال فسفر از ژل جاذب با 10 میلی لیتر اسید سولفوریک 15/0 مولار تقریبا 100 درصد بود. همچنین مقدار فسفر اندازه گیری شده با روش DGT همبستگی خطی نزدیکی با مقدار فسفر موجود در محلول (**98/0r=) داشت. در این تحقیق همبستگی بسیار خوبی بین مقدار فسفر اندازه گیری شده با روش DGT و فسفر قابل جذب در سه خاک آهکی مورد مطالعه (**99/0=r) وجود داشت که نشان می دهد ممکن است روش DGT جانشینی مناسب برای اندازه گیری سریع فسفر قابل جذب در خاک های آهکی باشد.