ارتقای بهسازی میراث کالبدی، در حوزه فنی و مرمت معماری با رویکرد تفاهم بخشی دودیدگاه

چالش های موجود در زمینه بهسازی آثار تاریخی، از موضوعهای بحث برانگیز معماری است. از عوامل اصلی این چالشها میتوان به تفاوت دیدگاه های موجود در این حوزه اشاره کرد. دو دیدگاه عمده در این مبحث که زمینه ساز افتراق نظر شده و ضرورت پژوهش حاضر را تبیین می کند، نگاه انحصاری مرمت گران و نگاه مهندسان سازه است. نگاه ویژه مرمت به بهسازی بناهای تاریخی و ضرورت ارتقای ایستایی این آثار، موجب تضعیف دیدگاه مشترک و رشد دیدگاه های انحصاری گردیده است. پرسش اصلی پژوهش آن است که آیا رابطه ای میان نگاه مهندسان سازه، با نگاه مرمت گران و معماران به مقوله بهسازی آثار تاریخی وجود دارد؟ آیا بهسازی با ملاحظات فنی و مرمتی دو رویکرد متقابل قلمداد میشوند یا مکمل؟ این دو رویکرد، دو وجه مهم تهیه طرح های بهسازی آثار تاریخی هستند، لذا توجه به هر دو دیدگاه ضروری است، و به واسطه دیدگاه بینابین معماران، فرآیند انتقال حیات اثر تاریخی از گذشته به آینده اعتبار بیشتری خواهد یافت. در این مقاله با مطالعات کتابخانه ای و تفکیک دو دیدگاه موجود، شناخت عمیقتر و دقیقتر مساله میسر گردید، سپس در نگاهی تحلیلی ملاحظات فنی و مرمت معماری استخراج شد و با پرسشنامهای کیفی و مصاحبه با صاحب نظران تفاوت دیدگاه های متخصصان مرمت گر، مهندسان سازه و معماران درباره شاخص های بهدست آمده، گردآوری و مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس به روش همبستگی، رابطه متغیرهای مستقل و وابسته بررسی شد. نمونه های متعددی از بهسازی آثار تاریخی در ایران و جهان با توجه به ملاحظات هویتی، تاریخی و سازه ای مورد مطالعه قرار گرفت. در نهایت با رویکردی همگرا، دیدگاهی بینابین با تمرکز بر حفظ و احیای میراث هویت ایرانی اسلامی برای بهسازی بناهای تاریخی میسر گردید. نتایج به دست آمده نشان می دهد نقش آموزش در ارتقای سطح آگاهی متخصصان و مسئولان تاثیر مهمی در نزدیکی دیدگاه های موجود دارد و هم چنین نقش آفرینی معماران به عنوان کارشناسانی میان رشته ای و پاس داران هویت ایرانی اسلامی، برای دستیابی به راه کارهایی مطلوب در بهسازی و هم چنین تقریب دیدگاه متخصصان پاسخی اثربخش به مسائل موجود است.