بررسی ژنتیکی جدایه های Fusarium graminearum مولد دی اکسی نیوالنول و نیوالنول گندم در ایران

عامل اصلی بیماری فوزاریوز سنبله گندم در ایران Fusarium graminearum است که نه تنها باعث کاهش محصول می گردد، که با تولید د اکسی نیوالنول (DON) و نیوالنول (NIV) سبب بیماری های ناشی از زهرابه های قارچی در انسان و حیوانات اهلی می گردد. در این مطالعه تعداد 60 سویه graminearum F. جدا شده از مزارع آلوده ی گندم در ایران، از نظر ژن های مولد د اکسی نیوالنول، نیوالنول و مشتقات استیله ی آن ها با استفاده از آغازگرهای اختصاصی Tri13P1/Tri13P2 و Tri13F/Tri13DONR آزمایش شد. در 36 جدایه از 60 سویه آزمایش شده، یک قطعه 583 جفت بازی مسئول تولید 15-استیل د اکسی نیوالنول و در 24 جدایه قطعه 859 جفت بازی مسئول تولید نیوالنول تکثیر گردید. در هیچکدام از جدایه ها قطعه 644 جفت بازی مسئول تولید 3-استیل دی اکسی نیوالنول تکثیر نگردید. توزیع هاپلوتیپ های Tri13 نشان داد که اکثر جدایه ها، مولد DON و15-AcDON هستند. توانایی تولید تریکوتسن ها در بین جدایه های واجد ژن های مولد تریکوتسن با استفاده از روشHPLC-SPE ارزیابی شد. 77% جدایه های مورد بررسی، مولد 15-AcDONو 46% تولیدکننده ی NIV بودند. هیچکدام از جدایه های مولد DON قادر به تولید NIV نبودند. در حالی که مقادیر کم DON (ppb10-90) در جدایه های مولد NIV ردیابی گردید. توزیع جدایه های graminearum F. مولد NIV و مشتقات DON در استان های مختلف نشان داد که اکثر جدایه های مولد NIV متعلق به استان های گلستان و مازندران بودند، در حالی در استان های فارس، کرمان، هرمزگان و اردبیل جدایه های مولد DON بیشتر از جدایه های مولد NIV بودند.