آلودگی فلزات سنگین و بررسی شاخص های شدت غنی شدگی و ژئوشیمیایی در رودخانه نکارود

شهرستان نکا با وسعت تقریبی 1865 کیلومتر مربع در شمال ایران و در 21 کیلومتری خاور ساری قرار گرفته است. در محدوده مورد مطالعه نکارود مجموعا 51 نمونه در قالب 4 مقطع برداشت شد که به دو روش تجزیه کامل و تجزیه سه مرحله ای (جهت تعیین سهم انسان ساخت و سهم طبیعی) مورد تجزیه شیمیایی قرار گرفت. شاخص غنی شدگی (ER)نشان می دهد که در تمام مقاطع عناصر نقره، کادمیم و قلع دارای غنی شدگی بسیار شدید هستند در صورتی که عنصر روی در مقطع شماره 2 و3 و عنصر سرب در مقطع شماره 3 دارای غنی شدگی شدید تا بسیار شدید است و مابقی عناصر دارای غنی شدگی متوسط تا مشخص می باشند. شاخص ژئوشیمیایی(Igeo) نشان می دهد که در تمام مقاطع عناصر نقره و کادمیم دارای آلودگی شدید تا بسیار شدید می باشند در حالی که روی دارای آلودگی متوسط تا آلودگی زیاد و ما بقی عناصر دارای آلودگی در حد آلودگی کم تا متوسط است. بیشترین سهم انسان ساخت در مقطع1(ملاخیل کوهسارکنده جاده معدن نکا چوب) مربوط به عناصر کبالت و نقره و کمترین آن مربوط به عناصر نیکل و آهن می باشد. در حالی که در مقطع4 (بزمیل تا لجن لته سفلی) بیشترین سهم انسان ساخت مربوط به عناصر سرب و نقره و کمترین آن مربوط به عناصر وانادیم، نیکل، مس و روی است. از عوامل کلیدی آلاینده در محدوده مورد مطالعه می توان به پساب های حاصل از معادن زغال سنگ، ایستگاه های راه آهن و کارخانجات بزرگی همچون کارخانه چوب- کاغذ نکا اشاره نمود. علاوه بر آن و پساب های خانگی و صنعتی شهرهای بزرگی همچون نکا می تواند مزید بر علت باشد که نتیجه آن آزاد شدن فلزات سنگین و آلودگی های زیست محیطی باشد.