مروری نظام مند بر فراوانی آفلاتوکسین M1 در شیر و سایر فراوردهای لبنی در ایران

آفلاتوکسین ها متابولیت های ثانویه قارچی هستند که که توسطبعضی از گونه های قارچی مانند آسپرژیلوس فلاووس،آسپرژیلوس پارزیتیکوس وبه ندرتآسپرزیلوس نومیوس تولید می شوند.این قارچها تقریبا در همه جا وجود دارند و در طیفوسیعی از محصولات کشاورزی مانند حبوبات،غلات،میوه خشک وجود دارند.آفلاتوکسین هاترکیبات بسیار سمی هستند که دارای قابلیت سرطانزایی،جهش زایی،ناقص الخلقه زایی وهمچنین باعث سرکوب سیستم ایمنی می شود.ارگان هدف برای سمیت و سرطان زایی کبد میباشد.آفلاتوکسین M1فرم مشتق شده از آفلاتوکسین B1 می باشد که درکبد توسط آنزیم سیتوکروم اکسیداز P450 صورت می گیرد.کمیته اروپا و کدکس حداکثر مقدار مجاز آفلاتوکسین رادر شیر و سایر محصولات لبنی 50 نانو گرم در لیتر تعیین کرده اند. هدف از انجام این مطالعه مرور نظام مند مطالعات انجامگرفته در کشور و بررسی نتایج آنها از حیث ایمنی شیر و فرآورده لبنی از نظر وجود ومقدار آفلاتوکسین M1می باشد.
جهت دریافت مقالات مرتبط، ذخایر علمی الکترونیکدر کشور شامل SID وهمچنین دربانکهایاطلاعاتی Medline،ScienceDirect، PubMed، Elsevier، Scopus با استفادهازکلمات کلیدیAflatoxin M1،pasteurizedmilk،UHT milk،Rawmilk،Yoghurt،cheeseومعادل فارسی آنها از سال2005 تا 2013جستجو شد که از 52 مقاله مرتبط با موضوع،22 مقاله مورد استفاده قرارگرفت.
آلودگی شیر و سایر فراوردهای لبنی مورد بررسی در اکثرمطالعات فراتر از استاندارد تعیین شده توسط کمیته غذایی کدکس و سازمان ملیاستاندارد ایران (50 نانوگرم در لیتر) بوده است.
بررسی مطالعات صورت گرفته در ایران گویای این مطلب است که بیشترین توجه درمیان محصولات لبنی برشیر پاستوریزه وسپس استریلیزه متمرکز بوده و بقیه محصولات سهم کمی را در مطالعات صورت گرفته،برخوردارند. دراکثرمطالعات،آلودگی بالاترازاستاندارد کدکس وسازمان ملی استاندارد ایران بودهاست؛بنابراین سلامت مصرف کنندگان خصوصاکودکان درمعرض خطراست.