بررسی پایداری عملکرد غله جدید تریتی پایرم اولیه در مقایسه با تریتیکاله و گندم نان با روش امی

در این بررسی پایداری عملکرد دانه هفده ژن نمون (ژنوتیپ) شامل هشت رگه (لاین) غله جدید تریتی پایرم، پنج رگه امیدبخش تریتیکاله و چهار رقم گندم نان در طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در هفت محیط طی سال های زراعی 80-1381، 81-1382، 84-1385 و 88-1389 با روش امی بررسی شد. نتایج تجزیه اثرگذاری های افزایشی جمع پذیر و اثرگذاری های متقابل ضرب پذیر نشان داد که اثرگذاری های اصلی محیط و اثر متقابل ژن نمون در محیط بسیار معنی دار بود به طوری که 49/89 درصد از مجموع مربعات آن توسط سه مولفه اصلی اول اثر متقابل (IPCI) تبیین شد. نتایج بای پلات اجزای ژن نمونی و محیطی اولین، دومین و سومین مولفه اصلی اثر متقابل و میانگین های عملکرد ژن نمون ها و محیط ها، آماره های پایداری SIPC3 و EV3 درمدل AMMI3 و تجزی هالگوی واکنش ژن نمونی نشان داد که ارقام زراعی گندم نان واکنش ناپایداری تا پایداری ضعیف و دو رگه تریتیکاله 4115 و 4108 و رقم گندم کویر دارای سازگاری خصوصی با محیط ششم (کرمان) بودند ولی رگه های غله جدید تریتی پایرم پایدارترین واکنش را در محیط های مختلف داشتند و رگه ترکیبی اولیه {(Ka/b)(Cr/b)-6} سازگاری خصوصی به منطقه نی ریز نشان داد. رگه ترکیبی اولیه تریتی پایرم (Ka/b)(Cr/b)-5 با عملکرد بیش از میانگین و سازگاری عمومی مطلوب بهترین ژن نمون شناخته شد که می تواند به عنوان رگه مرتعی تولید علوفه و دانه مورد استفاده قرار گیرد.