بررسی تاثیر مداخلات آموزشی دوران بارداری بر درک کارآمدی، قصد رفتاری و روش زایمان زنان باردار

اگرچه زایمان سزارین به عنوان راهکاری ضروری جهت نجات حیات مادر یا نوزاد در بعضی موارد به کار گرفته می شود، اما افزایش این عمل جراحی بزرگ طی سال های اخیر آن را به یک مشکل بهداشتی در بسیاری از کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه ازجمله ایران مبدل ساخته است. هدف از این پژوهش، تعیین و مقایسه تاثیر مداخلات آموزشی دوران بارداری بر درک کارآمدی، قصد رفتاری و روش زایمان زنان باردار در دو گروه تجربی و کنترل می باشد.
مطالعه حاضر، یک کارآزمایی در عرصه می باشد که با مشارکت 572 زن باردار کم خطر از کلیه مرکز بهداشتی شهر شاهرود به صورت نمونه گیری مستمر و تخصیص تصادفی در دو گروه آزمون و کنترل انجام شد. به شرکت کنندگان در گروه آزمون، مهارت های کنترل ترس و کاهش درد حین زایمان طی 8 جلسه تحت نظارت ماماهای واجد شرایط آموزش داده شد. در ابتدا و انتهای آموزش ها سطوح آگاهی، درک اثربخشی، خودکارآمدی، قصد رفتاری برای روش زایمان توسط پرسشنامه ساختاریافته ای اندازه گیری شد. شرکت کنندگان در گروه کنترل نیز همان پرسشنامه را در دو نوبت به فاصله حداقل 8 هفته تکمیل کردند و تنها مراقبت های معمول بارداری را دریافت نمودند. درنهایت، متغیرهای پرسشنامه، روش زایمان و پیامدهای بارداری در همه شرکت کنندگان در مطالعه، با یکدیگر مقایسه شد.
در گروه آزمون، میانگین نمره متغیرهای پرسشنامه تفاوت معناداری با یکدیگر قبل و پس از مداخلات داشت. در گروه کنترل، میانگین نمره آگاهی در نوبت دوم به طور معناداری ازلحاظ آماری بیش از میانگین آن در نوبت اول بود درحالی که چنین تفاوتی برای سایر متغیرها در این گروه دیده نشد. میزان سزارین در گروه کنترل بیش از گروه آزمون بود (5/52درصد در برابر 9/35درصد). در مقابل، شانس زایمان طبیعی در گروه آزمون نزدیک به 2 برابر بیش از این میزان نسبت به گروه کنترل بود (7/2-41/1CI=95%، 98/1=OR). تحلیل رگرسیون لجستیک نشان داد که سابقه حداقل یک بار زایمان طبیعی و آموختن مهارت های مقابله با ترس و کاهش درد حین لیبر در سن کمتر بارداری، دو عامل پیشگویی کننده برای افزایش شانس زایمان طبیعی بودند. پیامدهای پری ناتال در دو گروه مشابه بود و تفاوت معناداری با یکدیگر نداشتند.
فراهم نمودن فرصت های آموزشی موثر با محوریت آموزش روش های کاهش درد غیردارویی به زنان باردار به تقویت نگرش مثبت به زایمان طبیعی، توانمندشدن آنان در مقابله با ترس از درد زایمان و کاستن از تقاضا برای سزارین های غیرضروری کمک شایانی می نماید.