بررسی بهره وری عوامل تولیدی و رقابتی در تولید گوشت مرغ (مطالعه موردی: مرغداری های شهرستان نیشابور)

گوشت مرغ یکی از مهمترین مواد غذایی است و تولید اقتصادی آن از ضروریات می باشد. افزایش بهره وری و کارایی در یک واحد تولیدی به مفهوم کاهش هزینه تولید هر واحد محصول و قیمت تمام شده آن می باشد و در نتیجه توان واحد در رقابت با سایر واحدهای رقیب افزایش می یابد. مطالعه حاضر به بررسی بهره وری تولید گوشت مرغ در شهرستان نیشابور پرداخته است. این تحقیق با مطالعه اسناد، اطلاعات موجود و تکمیل پرسشنامه از 60 واحد پرورشی مرغ گوشتی که در سال 1392 در سطح شهرستان نیشابور فعال بوده اند به روش سرشماری و انجام مصاحبه با همه مرغداران اجرا گردید. پس از بررسی وضعیت موجود، با استفاده از داده های جمع آوری شده از مرغداری ها، تابع تولید کاب - داگلاس برآورد شد. نتایج نشان داد که تابع تولید در مورد متغیرهای هزینه خوراک مصرفی، هزینه بهداشت و درمان، هزینه بیمه و هزینه انرژی (برق و سوخت مصرفی) معنیدار بود. از طریق تابع برآوردی، شاخص های تولید متوسط و تولید نهایی برآورد گردید. بهره وری متوسط هزینه خوراک مصرفی، هزینه بیمه، هزینه بهداشت و درمان و هزینه انرژی در کل نمونه ها به ترتیب برابر 0012/0، 125/0، 019/0 و 189/0 برآورد گردید. همچنین برآورد بهره وری نهایی هزینه خوراک مصرفی، هزینه بهداشت و درمان، هزینه بیمه و هزینه انرژی به ترتیب برابر با 00087/0، 0017/0-، 011/0 و 058/0 محاسبه شد. در بین عوامل یاد شده، هزینه خوراک مصرفی دارای بیشترین کشش تولید نسبت به سایر هزینه ها بود؛ و مثبت بودن علامت ضریب برآورد شده ی این متغیر، مطابق انتظار بوده و این امر نکته مثبتی در فعالیت های پرورش طیور به شمار می رود. ضریب کشش تولید هزینه بهداشت و درمان منفی بود که نشان از استفاده بیشتر از حد معمول از این نهاده است که در این زمینه اتلاف هزینه صورت گرفته است. مثبت بودن ضرایب کشش هزینه انرژی و بیمه نشان دهنده استفاده بهینه و منطقی از این عوامل در واحدهای پرورش مرغ گوشتی می باشد.