درآمدی بر پیوند «ببر بیان» و کنیه ی «سگزی» در شاهنامه

درباره ی «ببر بیان»، زره معروف رستم، تاکنون دیدگاه های ضد و نقیض زیادی مطرح شده و هنوز نیز جنس این زره، یکی از معماهای شاهنامه است. برخی آن را از جنس پوست اژدها، برخی از جنس پوست اکوان دیو، برخی از جنس پوست پلنگ یا یوزپلنگ و برخی آن را از جنس پوست ببر(حیوان درنده ی معروف) دانسته اند، اما به نظر نگارنده موارد یاد شده درست نمی نماید. طبق شواهد و قراین مورد بحث در مقاله، پیشینه ی پوشیدن «ببر» بنا بر تصریح اوستا به آناهیتا برمی گردد و از آنجا که «ببر» در اوستا بی هیچ تردیدی به معنای سگ آبی است، ببر بیان رستم نیز احتمالا از جنس پوست سگ آبی بوده است و شاید یکی از دلایل «سگزی» خواندن رستم، علاوه بر انتساب او به سیستان، پوشیدن پوست سگ آبی(ببر بیان) در جنگ ها بوده است، چرا که اگر سگزی، فقط معنای سیستانی را در ذهن متبادر می کرد، دلیلی نداشت که رستم از بازخواندن خود با این کنیه سخت در خشم شود و از دیگرسو تنها دشمنان رستم، این واژه را در رویارویی با او به کار ببرند و حتی یک بار هم، هواخواهان رستم او را با این کنیه، باز نخوانند. لذا تواند بود که واژه ی سگزی علاوه بر انتساب به سیستان، در گذر زمان به عنوان دشنام و خوارداشت رستم، در معنای «کسی که مثل سگ زندگی می کند»، به کار رفته باشد و دلیل این امر هم پوشیدن ببر بیانی بوده است که از جنس پوست سگ بوده است. «بیان»، صفت «ببر» نیز شکل تصحیف شده ی «بغان» به معنای «بغانه یا خدایی» تواند بود، چرا که پیشینه ی پوشیدن ببر چنانکه گفته شد، به آناهیتا و خدایان برمی گردد.