بررسی اثر نوع شیر و زمان تخمیر بر ویژگی های فیزیکوشیمیایی، حسی و رئولوژیک پنیر شیراز (سیراج)

با توجه به تنوع آب و هوایی و رواج دامداری سنتی در ایران و تولید انواع پنیرهای سنتی در مناطق مختلف کشور لزوم جمع آوری و انتشار اطلاعات فیزیکوشیمیایی، میکربی و تکنولوژیکی آنها به شدت احساس می شود. هدف از این مطالعه بررسی اثر نوع شیر و زمان تخمیر بر ویژگی های فیزیکوشیمیایی، حسی و رئولوژیک پنیر شیراز- پنیر نرم سنتی تولیدشده در مناطق غربی کشور- می باشد.
پنیر سنتی شیراز با استفاده از دو نوع شیر گوسفند و شیر گاو با زمان تخمیر 4 و 6 ساعت توسط استارترهای لاکتیکی ماست- استرپتوکوکوس ترموفیلوس و لاکتوباسیلوس بولگاریکوس- تولید شد و سپس ویژگی های فیزیکوشیمیایی، رئولوژیک و حسی پنیرهای تولیدشده در قالب یک طرح کاملا تصادفی با سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت.
بر اساس یافته های تحقیق، با افزایش زمان تخمیر در پنیر شیراز، چربی، پروتئین، pH و ماده خشک آن کاهش یافته و همچنین پنیر شیراز گوسفندی مقدار چربی، پروتئین و ماده خشک بالاتری داشته است. نتایج آزمون های رئولوژیک حاکی از آن است که مدول ذخیره G’ و مدول افت G” پنیر شیراز گوسفندی در هر فرکانسی بالاتر از پنیر شیراز گاوی بوده و با افزایش زمان تخمیر در نمونه های پنیر شیراز هر دو مدول ذخیره و مدول افت هر دو افزایش یافتند. ویژگی های حسی -مزه و بافت- پنیر شیراز گوسفندی با افزایش زمان تخمیر، بهبود معنی داری پیدا کرد.
نوع شیر و زمان تخمیر بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی، رئولوژیک و حسی پنیر شیراز موثر است. پنیر شیراز گوسفندی با زمان تخمیر 6 ساعت از بافت سفت تر و مطلوب تری در مقایسه با پنیر شیراز گاوی برخوردار بود.