تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های گندم دوروم با استفاده ازخصوصیات زراعی و مارکرهای مولکولی

این تحقیق به منظور بررسی تنوع ژنتیکی در 25 ژنوتیپ گندم (21 لاین اصلاحی گندم دوروم، دو رقم بومی گندم دوروم به نام های زردک و گردیش، رقم گندم دوروم ساجی و رقم گندم نان سرداری) بر اساس صفات زراعی و فیزیولوژیکی در شرایط دیم در مزرعه تحقیقاتی معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم (ایستگاه سرارود) در سال زراعی 91-1390 انجام شد. ژنوتیپ های مورد بررسی همچنین از نظر صفات مرتبط با مارکرهای مولکولی در آزمایشگاه بیوتکنولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین ها نشان داد که اختلاف معنی داری بین ژنوتیپ ها برای اکثر صفات مورد بررسی وجود داشت. ژنوتیپ های شماره 11 (18E-BCRIS/BICUM) و 10 (18E-CBC 509 CHILES/SOMAT_301) به ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد دانه را نشان دادند. تجزیه کلاستر و تابع تشخیص بر اساس صفات وارد شده در مدل رگرسیون عملکرد دانه ژنوتیپ ها را در چهار کلاس گروه بندی کردند. در ارزیابی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ ها با استفاده از مارکرهای ISSR از یازده پرایمر مختلف استفاده شد که بیشترین مقدار شاخص محتوای اطلاعات چندشکلی (PIC) مربوط به پرایمر 6 (36/0) و کمترین آن مربوط به پرایمرهای 1 و 5 (22/0) بود. تجزیه خوشه ایبه روش UPGMA و بر اساس ضریب تشابه دایس ژنوتیپ ها را در سه گروه دسته بندی کرد که ژنوتیپ شماره 25 (شاهد گندم نان) در یک گروه کاملا جداگانه با فاصله زیادی از سایر گروه ها قرارگرفت. تجزیه خوشه ایبراساس ضریب تشابه دایس نشان داد بیشترین ضریب تشابه بین ژنوتیپ های 9 (18E-CAMAYO) و10 و کمترین ضریب تشابه بین ژنوتیپ های 1 (18E-SORA/2*PLATA) و 25 (سرداری) بود.