مطالعه هیستوپاتولوژیک آثار تزریق سم عقرب همی اسکورپیوس لپتوروس در گوسفند

عقرب گزیدگی، یکی از مشکلات عمده ی بهداشتی در کشورهای گرمسیری و نیمه گرمسیری است. عقرب گادیم (Hemiscorpius lepturus) از خطرناک ترین گونه های عقرب است که در استان خوزستان آندمیک می باشد. هدف از انجام دادن پژوهش حاضر، روشن کردن عوارض احتمالی هیستوپاتولوژی ناشی از تزریق سم این عقرب در گوسفند است. این مطالعه روی 12 راس گوسفند بومی نر با سن حدود شش ماه و با میانگین وزنی 61/1±72/20 کیلوگرم، صورت پذیرفت. گوسفندان به طور تصادفی به چهار گروه (3 گوسفند در هر گروه) تقسیم شدند (یک گروه کنترل و سه گروه آزمایش). ونوم عقرب گادیم با سه دوز مختلف (01/0، 05/0 و 1/0 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن)، به روش زیرجلدی به سه گروه آزمایش و نیز 1 میلی لیتر آب مقطر به همان روش به گروه کنترل، تزریق شد. پس از مرگ و یا پس از گذشت 72 ساعت، دام ها مورد کالبدگشایی قرار می گرفتند. در مطالعات هیستوپاتولوژی، بیش ترین محل وجود ضایعه در دام های تحت بررسی، کبد و عضلات محل تزریق و کم ترین محل وجود ضایعه، مغز و مثانه بود. ضایعاتی هم چون پتشی (در کالبدگشایی) و خون ریزی و پرخونی (در هیستوپاتولوژی) در اندام های مختلف (هم چون کبد، کلیه، ریه، روده و قلب) مشاهده شد که این یافته ها احتمالا به واسطه ی آسیب عروقی می باشند. آسیب عروقی هم چنین دلیلی بر ایجاد ادم در بسیاری از اندام ها است. نتایج نشان می دهد که ضایعات پاتولوژیک، حداقل در دو عضو از ارگان های بررسی شده ی گوسفندان دریافت کننده ی سم، وجود داشته است. وجود این ضایعات، دلالت بر آن دارد که سم عقرب همی اسکورپیوس لپتوروس در نوع گوسفند، خطرناک است و عوارض جدی (حتی مرگ) را به همراه خواهد داشت.