شناسایی QTL های کنترل کننده عملکرد دانه و برخی صفات آگرومورفولوژیک آفتابگردان (Helianthus annuus L.) با استفاده از نشانگرهای SSR و SNP

بسیاری از صفات مهم زراعی کمی بوده و تحت تاثیر تعداد زیادی ژن و محیط قرار می گیرند. مکان یابی ژنی صفات کمی (QTL) یک ابزار کلیدی برای مطالعات ساختار ژنتیکی صفات کمی در گیاهان است. در این مطالعه QTL های مرتبط با عملکرد و صفات زراعی مثل تعداد برگ، طول برگ، عرض برگ، ارتفاع بوته، قطر ساقه و قطر طبق با استفاده از 70 لاین خالص نوترکیب (RILs) حاصل از تلاقی (♀) PAC2×RHA266(♂) شناسایی شدند. RIL ها و والدین آنها در قالب طرح لاتیس مستطیل 9×8 با دو تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. تنوع بالا و تفکیک متجاوز در تمام صفات مورد مطالعه مشاهده گردید. سودژنتیکی که نشان دهنده تفاوت بین میانگین %10 از بهترین RIL ها و میانگین والدین است، برای بیشتر صفات معنی دار بود. همبستگی ژنوتیپی و فنوتیپی مثبت و معنی داری بین صفات مورد مطالعه مشاهده شد. تجزیه و تحلیل QTL با استفاده از نقشه جدید آفتابگردان که توسط نشانگرهای SSR و SNP توسعه یافته است انجام گرفت. نقشه متشکل از 210 نشانگر SSR و 11 نشانگر SNP در 17 گروه لینکاژی می باشد. طول کل نقشه 1/653 سانتی مورگان با میانگین تراکم یک نشانگر در 44/7 سانتی مورگان است. با مکان یابی به روش فاصله ای مرکب تعداد 21 QTL درگیر در کنترل ژنتیکی صفات مورد مطالعه شناسایی شد. واریانس فنوتیپی توجیه شده توسط QTL های شناسایی شده بین 13/1 تا 70/73 متغیر بود. QTL هایی نظیر HMBPP که در کنترل بیش از یک صفت درگیرند می توانند با افزایش بهره وری انتخاب به کمک نشانگر پیشرفت ژنتیکی در آفتابگردان را ارتقاء دهند.