نرمال سازی، ارزش گذاری و اعتبارسنجی شاخص های ارزیابی عملکرد پژوهشی در علوم پزشکی نسبت به سایر حوزه های علمی
با در نظر گرفتن تفاوت های موجود درعملکرد پژوهشی بین رشته های علوم پزشکی با سایر رشته ها از ابعاد مختلف تولید علم و اشاعه علم مشخص می شود که نمی توان مولفه های این حوزه ها و رشته های مربوط به آن را بدون تعدیل کردن و نرمال سازی به کار برد. لذا با توجه به نبود راهکار عملیاتی مشخص در این امر، این پژوهش بر این است تا به نرمال سازی و ارزش گذاری شاخص های ارزیابی عملکرد پژوهشی در حوزه ی پزشکی نسبت به سایر علوم بپردازد و نهایتا ارزش ها یا اوزان ایجاد شده را اعتبارسنجی کند.
پژوهش حاضر از نوع مطالعات علم سنجی است، که با توجه به اهداف پژوهش از روش های تحلیل محتوا، تکنیک ارزیابانه و توصیفی استفاده شده است. نمونه ی پژوهش شامل 107 نفر از پژوهشگران عضو هیات علمی در رشته های مطرح در نقشه ی جامع علمی کشور در حوزه های علوم پزشکی (34 نفر)، علوم انسانی و اجتماعی (19 نفر)، علوم فنی و مهندسی (23 نفر) و علوم پایه (30 نفر) بودند. عملکرد پژوهشی کامل نمونه ی تحقیق، استخراج و پس از سازماندهی مورد تحلیل قرار گرفت. ماتریس های دو به دو از تقسیم وزن بدست آمده برای هر مورد بر وزن دیگری محاسبه شد و براساس آن جداول ترسیم گردید. همچنین نتایج حاصل از کل محاسبات از سوی پژوهشگران مورد بررسی حوزه ی پزشکی مورد اعتبارسنجی قرار گرفت.
طبق یافته ها در علوم پزشکی مقالات خارجی با 58.174% غالب ترین نوع تولیدات علمی در این حوزه است. این حوزه در تولید مقالات خارجی، مقالات داخلی و طرح های تحقیقاتی در بین سایر حوزه ها جایگاه اول را دارد. با توجه به مقادیر و نسبت های هر یک از تولیدات، وزن هر یک از قالب های علمی در هر حوزه در مجموعه به دست آمد که با تقسیم اوزان حاصل شده، نسبت تولیدات حوزه ی پزشکی در مقابل سایر حوزه ها و سایر تولیدات همان حوزه ایجاد شد. با اعتبارسنجی نتایج حاصل شده به وسیله ی جامعه ی مورد بررسی، برای کل شاخص های مورد بررسی، سهم شاخص های استنادی در هر حوزه در مقایسه با سایر حوزه های علمی، اعتبار در حد زیاد ارزیابی شد.
به منظور مقایسه پذیر ساختن مولفه های تولید علم حوزه پزشکی با سایر حوزه ها نیاز به شاخص ها و ابزارهای علم سنجی و کتاب سنجی نرمال شده و تعدیل شده وجود دارد و همانطور که بررسی ها نشان داد، تاکنون به جز روش هایی چون نرمال سازی شاخص های موجود و یا پیشنهاد ایجاد پایگاهی با پوشش کامل از انواع منابع و به همه زبان ها و از این قبیل که راهکارهایی پرهزینه و یا بعضا ناکارآمد به لحاظ حل کامل مساله هستند، هنوز راهکاری عملیاتی ایجاد نشده است. لذا با بکارگیری شاخص ها و مقادیر ایجاد شده در این پژوهش می توان به مقادیر قابل اعتماد که مبنای ارزشیابی صحیح و سیاستگذاری دقیق باشد، دست یافت.
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.