گسترش انواع مختلف فرسایش در اثر تغییر ویژگی های فیزیکی خاک و نوع کانی های رسی در اراضی مارنی جنوب استان گیلان

مارن ها تشکیلات زمین شناسی نا مستحکم رسوبی هستند که نسبت به فرسایش بسیار حساس بوده، سالیانه مقادیر زیادی رسوب تولید می کنند که باعث کاهش حاصل خیزی خاک و ظرفیت مخازن سدها می شود. عوامل موثر بر فرسایش مارن ها بسیار زیاد بوده، دارای فرایند بسیار پیچیده ای است، به طوری که تابعی از عوامل خارجی نظیر توزیع بارندگی و عوامل داخلی مثل خصوصیات فیزیکی خاک و کانی های رس می باشد. خواص فیزیکی اندازه گیری شده خاک های مارنی شامل درصد اشباع، سنگریزه سطحی، شن، سیلت، رس، رس ریز، شن ریز، وزن مخصوص ظاهری، میانگین وزنی قطر خاک دانه ها به روش الک خشک، حد روانی، حد خمیری، فعالیت و نسبت رس ریز به رس کل می باشد. علاوه بر این، چهار نمونه از خاک های مارنی و یک نمونه از مواد مادری برای آزمایش های کانی شناسی آماده سازی شد. مقایسه میانگین عوامل فیزیکی در انواع مختلف فرسایش با استفاده از آزمون چند دامنه ای دانکن نشان دهنده تغییرات معنی دار (0.05> p) درصد رس، رس ریز، درصد اشباع، میانگین وزنی قطر خاک دانه ها، حد روانی و فعالیت خاک در برخی از اشکال فرسایش بود، در حالی که سایر پارامترها اثر معنی داری در شکل و نوع فرسایش نداشتند. علاوه بر این نتایج تجزیه اشعه ایکس نشان دهنده حضور کانی های گروه اسمکتایت در اراضی هزاردره ای و آبکندی می باشد. با توجه به نتایج، مقدار رس و رس ریز، نوع رس به ویژه گروه اسکمتایتی و میانگین وزنی قطر خاک دانه ها، مهمترین عوامل کنترل کننده فرسایش در این منطقه محسوب می شوند.