مسعود سعد از دیدگاه شاعران نزدیک به زمان او

مسعود سعد یکی از شاعران بزرگ ایران در نیمه دوم قرن پنجم هجری است. او که از پیشروان تحول شعری در آن دوره به شمار می آید، مورد توجه شاعران معاصر و نزدیک به دوران خود بوده است. برخی از این شاعران از جمله سنایی، معزی و عثمان مختاری قطعات و قصایدی مستقل در ستایش او گفته اند. شاعرانی همچون رشیدی، ادیب صابر، جمال الدین عبدالرزاق و فلکی نیز از او به عنوان سخنوری توانا در شعر خود یاد کرده اند. علاوه بر اینان، نظامی عروضی و رشید وطواط که در نویسندگی نیز دستی داشته اند، در آثارشان، کلام او را ستوده اند. گرچه غالب این ستایش ها مبهم است، بعضی از آنها ناقدانه و روشن است و به ویژگی های شعر مسعود سعد از جمله سهل و ممتنع بودن، فصاحت، جزالت، تاثیرگذاری، حسن معانی و لطف الفاظ اشاره می کنند. برخی از شاعران نیز همچون خاقانی، اعتقادی به مسعود نداشته، و حتی او را سخنوری مقلد دانسته اند.
در این مقاله ضمن پرداختن به دیدگاه های شاعران معاصر و نزدیک به زمان مسعود سعد درباره او و نقد آن دیدگاه ها، نشان داده شده منشا برخی اختلاف نظرها درباره وی، تحول سریع شعر در قرن ششم است. شعر در این سده آنچنان با سرعت در حال پیشرفت بوده که آثار مسعود سعد که در دوره خود به دلیل نوآوری هایی که داشته، مورد توجه سخنوران آن عصر بوده، با ظهور شاعران بزرگی همچون خاقانی که تحولات شگرفی در شعر فارسی ایجاد کردند، رونق و تازگی خود را از دست می-دهد و تنها در میان شاعران واپس گرا، مقبولیت خود را حفظ می کند.