بررسی ترجیح میزبانی و تاثیر سطوح مختلف جمعیت Helicotylenchus digitiformis بر برخی از گیاهان زراعی

ترجیح میزبانی نماتد Ivanova، 1967 Helicotylenchus digitiformis، در دو آزمون مجزا، با جمعیت های اولیه 49/ 1 و 33/ 4 نماتد در گرم خاک، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در شرایط گلخانه انجام شد. نتایج نشان داد که همه گیاهان مورد آزمایش، شامل پنبه (دلتاپاین 16)، چغندرقند (Pb8)، چمن (اسپورت)، ذرت (هیبرید 704)، شبدر (ایرانی)، طالبی (سمسوری)، کلزا (طلایی)، گندم (شیراز)، گوجه فرنگی (راتگرز) و یونجه (همدانی)، میزبان این نماتد هستند، اما بالاترین فاکتور تولیدمثل و جمعیت نهایی نماتد مربوط به پنبه و ذرت بود. همچنین به منظور تعیین سطوح جمعیت خسارت زای گونه H. digitiformis روی هر یک از گیاهان ذرت (هیبرید 704) و پنبه (رقم دلتاپاین 16) دو آزمون جداگانه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی، با جمعیت مزرعه ای، نصف جمعیت مزرعه ای و شاهد، به ترتیب با 33/ 4، 16/ 2 و صفر نماتد در گرم خاک، با شش تکرار در شرایط گلخانه و میکروپلات انجام شد. نتایج نشان داد که تیمارهای جمعیت مزرعه ای و نصف جمعیت مزرعه ای در شرایط میکروپلات و تیمار جمعیت مزرعه ای در شرایط گلخانه باعث کاهش معنی دار اکثر شاخص های رشدی گیاه ذرت نسبت به شاهد گردیدند. با وجود تکثیر نماتد بر روی رقم دلتاپاین 16 پنبه و داشتن فاکتور تولیدمثل بالاتر از یک در تیمارهای دارای نماتد، هیچ یک از سطوح جمعیتی در شرایط گلخانه و میکروپلات کاهش معنی داری بر روی شاخص های رشدی گیاه نسبت به شاهد ایجاد نکرده و به نظر می رسد رقم مذکور در شرایط آزمون های انجام شده نسبت به سطوح جمعیتی نماتد متحمل باشد. همچنین آزمون مشابهی روی دو رقم گندم پیشتاز و شیراز، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با پنج تکرار در شرایط میکروپلات انجام گردید. از بین چهار سطوح جمعیت 49 /1، 75/ 0، 50/ 0 و صفر نماتد در گرم خاک تنها تیمار دارای 49/1 نماتد در گرم خاک روی اکثر شاخص های رشدی رقم پیشتاز موثر بوده و کاهش معنی داری نسبت به شاهد ایجاد نمود.