ارزیابی تاثیر اجرای عملیات سطوح آبگیر باران بر وضعیت مراتع (مطالعه موردی: مراتع خشک و نیمه خشک منطقه دهلران)

هدف از اجرای این پژوهش شناسایی توانمندی بهره برداران حوضه های آبخیز است که با استفاده از تجارب گذشتگان بستر مناسبی به منظور بهره برداری از عرصه های طبیعی ایجاد می نمایند. سطح وسیعی از مراتع کشور در مناطق خشک و نیمه خشک واقع شده است. به دلیل محدودیت منابع آبی قابل شرب و نیز حساسیت و شکنندگی اکوسیستم های مرتعی مناطق فوق، مدیریت منابع آب آن ها، بیش از هر منطقه دیگری ضروری بوده و به عنوان یکی از ابزارهای مهم تولید ثروت، از نظر اهداف اقتصاد مقاومتی اهمیت اقتصادی و زیست محیطی قابل توجهی دارد. کمبود آب، یا زیادی آن و یا عدم دسترسی به آن در مرتع، به استفاده غیر اصولی از این منبع با ارزش منجر خواهد شد. الگوی فعلی مصرف آب با اقلیم خشک کشور ایران ناسازگار بوده و علاوه بر ایجاد موانع برای دستیابی به اهداف توسعه کشور، حفظ وضع موجود را نیز مشکل نموده است. تنها راهکار پیشنهادی برای حل این مشکل، کنترل و مهار هرزآب ها و سیلاب های حاصل از نزولات آسمانی با هدف ذخیره سازی آب باران در مراتع می باشد. در این تحقیق روش های مورد استفاده جهت استحصال آب باران عبارتند از: پیتینگ، بانکت، تراس بندی، آب انبار و کنتور فارو. ارزیابی تاثیر اجرای عملیات سطوح آبگیر باران، بر بازده اقتصادی مراتع مناطق خشک و نیمه خشک، در راستای بهره وری بهینه از مراتع به منظور تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی در بخش منابع طبیعی می باشد. این ارزیابی براساس دو روش نرخ بازدهی داخلی (IRR) و نسبت منفعت به هزینه(BCR) انجام شد. نتایج نشان داد که با توجه به سودآوری پروژه (04/2 درصد) و نرخ بازدهی داخلی (63/0 درصد)، شاخص BCR بدست آمده بزرگتر از یک می باشد لذا اجرای طرح مذکور از نظر اقتصادی توجیه پذیر بوده و درآمد زیادی را عاید دامداران ساکن در محدوه طرح می نماید. بر اساس نتایج حاصله 60 درصد از افزایش تولید ناشی از عملیات اصلاحی صورت گرفته و 35 درصد ناشی از عملیات قرق بوده که نشان دهنده تاثیر مثبت عملیات مختلف اصلاحی بر پوشش گیاهی و خاک مراتع می باشد.