تاثیر کیتوزان بر القای مقاومت در خیار علیه عامل بیماری ویروس موزائیک خیار

خیار از مهم ترین محصولات جالیزی در ایران است. ویروس موزائیک خیار CMV (virus Cucumber mosaic) یکی از ویروس های مهم در بین ویروس های گیاهی شناخته شده می باشد. ایجاد مقاومت در گیاهان یکی از موثرترین روش ها در مبارزه با بیماری های ویروسی می باشد. بر همین اساس امکان القای مقاومت میزبانی در خیار علیه ویروس CMV با محلول های (صفر،500، 1000، 1500 پی پی ام) کیتوزان به صورت اسپری برگی مورد بررسی قرار گرفت. به منظور بررسی اثرات محلول پاشی تیمارهای غلظتی کیتوزان روی تغییرات مولکولی، بیوشیمیایی، شدت بیماری و غلظت ویروس در خیار آلوده به CMV در شرایط گلخانه، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار برای هر تیمار انجام گردید. نتایج حاصل از Indirect- ELISAو RT-PCRوجود ویروس در گیاه خیار را اثبات کرد. کمترین میزان غلظت ویروس و شدت بیماری، در تیمار کیتوزان (1500 پی پی ام) به ترتیب 46/0 و 7/40 اندازه گیری شد. آنالیز بیان ژن کیتیناز در اثر محلول پاشی با کیتوزان نشان داد که در تیمارهای 500، 1000 و 1500 پی پی ام نسبت به شاهد سالم این میزان به ترتیب 229/6، 703/11 و 190/14 برابر افزایش یافت. پیش تیمارهای کیتوزان همراه با مایه زنی ویروس باعث افزایش فعالیت آنزیم پراکسیداز نسبت به شاهد سالم شدند. با توجه به نتایج این تحقیق می توان نتیجه گیری کرد که تیمار کیتوزان باعث القا مقاومت، کاهش غلظت ویروس و شدت بیماری از طریق افزایش بیان آنزیم کیتیناز و پراکسیداز که از خانواده پروتئین های وابسته به بیماری زایی هستند می شود، و تیمار 1500 پی پی ام کیتوزان بهترین تاثیر در القا مقاومت گیاهان خیار را دارد. این پژوهش می تواند مقدمه ای جهت استفاده از کیتوزان برای افزایش بیان) Over expression (این ژن ها و ایجاد القا مقاومت در گیاه خیار به عامل بیماری CMV باشد.