شناسایی و ارزیابی ویژگی های مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی تعدادی از گونه های ولیک (Crataegus spp.) در ایران

ولیک، نام عمومی گونه های گیاهی موجود در جنس Crataegus spp. متعلق به خانواده Rosaceae، گیاهی باغی با خواص دارویی می باشد. در این تحقیق، گونه های مختلف ولیک شامل Crataegus monogyna، Crataegus meyeri، Crataegus pseudoheterophylla، Crataegus pentagyna و Crataegus pontica در منطقه طالقان واقع در استان البرز شناسایی شدند و سپس براساس خصوصیات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی ارزیابی گردیدند. نتایج تجزیه واریانس با استفاده از صفات مورفولوژیک شامل طول برگ، عرض برگ، نسبت طول به عرض برگ، طول میوه، قطر میوه، نسبت طول به قطر میوه و وزن هزار دانه نشان داد که ژرم پلاسم متنوعی از گیاه ولیک در ایران وجود داشته و بین گونه های مورد مطالعه تفاوت معنی دار آماری وجود دارد. از نظر تمامی صفات مورفولوژیک مورد مطالعه به جز صفات نسبت طول به عرض برگ و نسبت طول به قطر میوه، گونه C. pontica دارای مقادیر حداکثر بود. بین گونه های مورد مطالعه از نظر ترکیبات فیتوشیمیایی نیز اختلاف معنی دار آماری مشاهده گردید. از میان گونه های مورد مطالعه، گونه های C. meyeri، C. pentagynaو C. pseudoheterophyllaدارای درصد قابل توجهی از ترکیبات فنولی، تاننی و فلاونوئید روتین بودند. نتایج نشان داد که ارزیابی ترکیبات فیتوشیمیایی می تواند راهکاری مناسب برای تشخیص گونه های دارای اولویت دارویی در این جنس باشد.