ریخت شناسی تطبیقی قصه های ماه پیشانی، یه شین و سیندرلا

پژوهش های تطبیقی در حوزه ادبیات عامیانه و ادبیات کودک می تواند با تبیین مشابهت های فکری و فرهنگی مردم جهان، زمینه ساز رشد اندیشه های بلند انسانی گردد. در پژوهش حاضر، نویسنده با بهره گیری از نظریه ریخت شناسی «پراپ» به تبیین و تحلیل ساختاری قصه های «ماه پیشانی» از ایران، «یه شین» از چین و «سیندرلا» در غرب می پردازد. از آنجا که قصه های بررسی شده در این پژوهش از خانواده قصه های پریان هستند، با الگوی ریخت شناسی پراپ که برآمده از تحلیل قصه های پریان روسی است، همخوانی زیادی داشته اند. نویسنده پس از تطبیق مشابهت های ساختاری این سه قصه، به یک ساختار مادر دست پیدا می کند که برآمده از خویشکاری های همسان هر سه قصه است و طرح داستانی هر سه قصه بر پایه آن است. برای تعیین نسبت دیرینگی این داستان ها در مقایسه با یکدیگر، نویسنده ناگزیر دست به یک تحلیل فراساختاری زده و یک کهن الگوی بسیار شناخته شده در قصه ماه پیشانی را، پس از بررسی به عصر پارینه سنگی (عصر شکار) رسانیده است. نویسنده سرانجام نتیجه می گیرد که روند دگرگونی های ساختاری این سه قصه، نزولی بوده است؛ یعنی قصه ماه پیشانی، روایت کهن تر این قصه ها بوده و در گذار زمان، از تنوع شخصیت ها و شمارگان خویشکاری های آن کاسته شده، تا جایی که نمودگار ریخت شناسی قصه سیندرلا، همان نمود گار مادر برآمده از قصه های تطبیق داده شده در این پژوهش است.