ارتباط کمی بین فقر، آموزش و تولید ناخالص داخلی ایران طی سالهای 89-1363

فقر، آموزش و رشد اقتصادی سه متغیر کلان توسعه اقتصادی هستند که ارتباطی نزدیک و گاه پیچیده با یکدیگر دارند. بر این اساس در مطالعه حاضر سعی شده است تا ارتباط میان این سه متغیر شناسایی و الگوسازی گردد.
جهت دستیابی به این هدف ابتدا با استفاده از آزمون علیت گرنجر، ارتباط علی و معلولی میان این سه متغیر شناسایی و سپس برای دوره زمانی 89-1363 در قالب الگوی خود توضیح برداری با وقفه های گسترده (ARDL) تبیین گردید.
یافته های حاصل از آزمون علیت گرنجر نشان داد که جهت علیت از آموزش و رشد اقتصادی به سمت فقر است. هم چنین الگوسازی مدل ARDL نیز نشان داد که میان فقر، آموزش و رشد اقتصادی ارتباط هم جمعی و یا به عبارت دیگر ارتباط بلندمدت وجود دارد. براساس الگوی فوق، متغیر آموزش اگرچه با وقفه، ولی در کوتاه مدت و بلندمدت اثری منفی و معنی دار بر شاخص فقر در ایران دارد. ارتباط میان رشد اقتصادی و فقر نیز در کوتاه مدت و بلندمدت ارتباطی معکوس است. در نهایت نیز الگوی تصحیح خطا بیان گر آن است که سرعت تعدیل و حرکت به سمت تعادل بلندمدت در الگوی فقر به کندی صورت می گیرد.
بحث: در کوتاه مدت و بلندمدت با افزایش رشد اقتصادی و آموزش، میزان فقر در جامعه کاهش خواهد یافت. هم چنین چنانچه شوکی به مدل فوق وارد شود، زمانی به اندازه دو دوره لازم است تا الگو خود را تعدیل نموده و دوباره به تعادل اولیه باز گردد.