ارزیابی تنوع ژنتیکی محتوای آهن و روی دانه در ژنوتیپ های گندم نان (Triticum aestivum L.) در شرایط دیم

کمبود آهن و روی در جیره غذایی باعث بروز سوء تغذیه در مردم بسیاری از کشورهای جهان می شود. با توجه به اینکه فرایند جذب، انتقال و ذخیره عناصر ریزمغذی در دانه تحت کنترل عوامل ژنتیکی است، تحقیقات جهت شناسایی ژنوتیپ هایی که توانایی جذب بیشتر این عناصر را از خاک داشته و بتوانند مقادیر بیشتری از آنها را در دانه ذخیره کنند، در حال گسترش است. هدف از اجرای این پژوهش که در سال زراعی 91-1390 در مزرعه موسسه تحقیقات کشاورزی دیم (ایستگاه سرارود) در قالب طرح آماری بدون تکرار اجرا شد، ارزیابی تنوع ژنتیکی در 142 ژنوتیپ گندم نان از نظر محتوای آهن و روی در دانه و رابطه آن ها با عملکرد و اجزای عملکرد در شرایط دیم در مقایسه با دو رقم زراعی ریژاو و آذر2 (به عنوان شاهد) بود. نتایج نشان داد که محتوای آهن و روی دانه در ژنوتیپ های گندم مورد ارزیابی به ترتیب از 70 تا 109 و 31 تا 61 میلی گرم در کیلوگرم متغیر بود. رقم آذر2 به طور معنی داری محتوای روی دانه بیشتری از رقم ریژاو داشت. محتوای آهن دانه هیچ کدام از ژنوتیپ های مورد ارزیابی بیشتر از رقم های ریژاو و آذر2 نبود. نتایج حاصل از تجزیه همبستگی بین صفات نیز نشان داد که همبستگی معنی داری بین محتوای آهن و روی دانه وجود نداشت.