بررسی تاثیر مالچ پاشی نفتی بر پوشش گیاهی و خاک ماسه زارها (صمدآباد سرخس)

مالچ پاشی نفتی یکی از روش های رایج تثبیت ماسه های روان در طول بیش از سه دهه گذشته در ایران بوده است و به نظر می رسد به پایش اثرهای این عملیات بر گیاهان طبیعی و روند احیای آن و خاک منطقه کمتر پرداخته شده است. این پژوهش به منظور بررسی اثرهای اجرای طرح مالچ پاشی نفتی بر ویژگی های پوشش گیاهی و خاک ماسه زارهای صمدآباد شهرستان سرخس در استان خراسان رضوی انجام شد. نمونه برداری در هر یک از اراضی تحت اجرای طرح و شاهد به صورت تصادفی- نظام مند (سیستماتیک) و در توده معرف صورت گرفت، در هر منطقه (اجرای طرح و شاهد) از 9 ترانسکت 50 متری استفاده شد و درصد تاج پوشش و تراکم دو گونه غالب Astragalus squarosus (گون بوته ای) و Convolvolus hamadae (پیچک) و نیز درصد تاج پوشش کل بدست آمد. همچنین در هر منطقه 220 پایه از دو گونه فوق انتخاب و حجم کل و حجم زنده آن ها اندازه گیری شد. افزون بر این در هر منطقه 4 پروفیل خاک حفر و از دو عمق 20-0 و 80-20 سانتی متری نمونه خاک برداشت شد و درصد ماده آلی آن ها تعیین شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون t مستقل انجام شد. نتایج نشان داد که اگرچه در حال حاضر درصد تاج پوشش کل و تاج پوشش دو گونه غالب عرصه مالچ پاشی با شاهد خود تفاوت معنی دار نداشته و تراکم گونه As sq کمتر از شاهد است اما تمامی پایه های گیاهی آن خصوصا As sq زنده و شاداب و از حجم بالایی برخوردارند در حالی که در منطقه شاهد اکثر پایه های این گونه در حال خشکیدگی اند. این وضعیت خوب پوشش موجب افزایش معنی دار ماده آلی در عمق 80-20 سانتی متری خاک منطقه مالچ نفتی شده است.