بررسی نقش تغییرات کاربری اراضی بر بیابان زایی اراضی محدوده دریاچه نمک با استفاده از داده های دور سنجی

به منظور مدیریت بهتر و استفاده بهینه از منابع طبیعی تشخیص به موقع و دقیق تغییرات عوارض سطح زمین تاثیر مهمی بر درک بهتر بین پدیده های انسانی و طبیعی دارد. با پایش تغییرات کاربری اراضی در بازه های زمانی می توان به روند وضعیت محیط طبیعی از قبیل تخریب سرزمین، کاهش توان بوم نظام ها (اکوسیستم) و بیابان زایی پی برد. پژوهش حاضر با استفاده از داده های سنجنده های TM و ETM+ ماهواره ای لندست 4، 5 و 7، به پایش تغییرات کاربری اراضی در منطقه دریاچه نمک در بازه زمانی 36 ساله طی سه دوره (1990-1975، 2001-1990 و 2010-2001) پرداخته است. نتایج پایش تغییر کاربری اراضی نشان می دهد که مساحت زمین های نمکزار تغییرناچیزی داشته و حدود 26/5 کیلومترمربع افزایش یافته است. همچنین مساحت اراضی شوره زار و فاقد پوشش گیاهی افزایش (13/457 کیلومترمربع)، زمین های مرتعی کاهش (3/380 کیلومترمربع) و زمین های ماسه زار به طور کاملا خطی در بازه زمانی مورد مطالعه کاهش (57/194 کیلومترمربع) و در مساحت اراضی کشاورزی افزایشی به مقدار 35/118 کیلومترمربع داشته است. به دین ترتیب مساحت زمین های نماینده مناطق بیابانی افزایش یافته، ضمن این که مساحت اراضی کشاورزی افزایش یافته است. این موضوع موجب زیاد شدن بهره برداری از منابع آب و تغییر کاربری اراضی از مرتع به کشاورزی شده است. در مجموع روند تغییرات کاربری های اراضی در منطقه دریاچه نمک حاکی از این موضوع است که منطقه مطالعاتی در معرض تخریب قرار دارد. نتایج نهایی نشان داد که تصاویر ماهواره ای از قابلیت مناسبی برای تعیین روند تغییر کاربری اراضی در مقیاس منطقه ای برخوردارند.