کلاسه بندی و آنالیز شدت و مدت خشکسالی های جریان آب سطحی (مطالعه موردی: استان ایلام)

وقایع خشکسالی با تاثیر روی منابع آب سطحی و آب زیرزمینی مقدار آب در دسترس بخش های مختلف را کاهش می دهد، بدین منظور برای اتخاذ تصمیمات مدیریتی مناسب برای مقابله با آثار زیان بار خشکسالی، باید با ارزیابی و پایش خشکسالی جریان آب سطحی به شناسایی ویژگی های این پدیده از نظر دوام، شدت و توسعه جغرافیایی در نواحی مختلف پرداخت. در این تحقیق جهت کلاسه بندی و آنالیز شدت و مدت خشکسالی جریان آب سطحی در6 ایستگاه هیدرومتری منتخب استان ایلام طی دوره 1360 تا 1389 از خوشه بندی سلسله مراتبی، شاخص خشکسالی جریان آب سطحی و میانگین متحرک استفاده شد. نتایج شاخص خشکسالی جریان آب سطحی نشان داد که در بازه های زمانی 3 و 6 ماهه تنها جریان آب سطحی ملایم و متوسط در استان حاکم بوده است. اما در بازه های زمانی 9 و 12 ماهه خشکسالی شدید هم در سه دهه اخیر وجود داشته است. همه ایستگاه ها طبق نتایج میانگین متحرک نشان دادند که طی بازه زمانی 1370 تا 1375 یک دوره ترسالی شدید را در طی سه دهه اخیر تجربه کرده اند. در مقابل همه ایستگاه ها یک دوره خشکسالی جریان آب سطحی را در بین سال های 1375 تا 1385 پشت سرگذاشته اند. ایستگاه های هیدرومتری از لحاظ شرایط خشکسالی جریان آب سطحی در سه کلاسه مختلف قرار گرفتند. نتایج کلاسه بندی نشان داد که در کلاسه یک، ایستگاه های ایوان، هلیلان و تنگ سازین، در کلاسه 2، ایستگاه نظر آباد و در نهایت در کلاسه 3 دو ایستگاه سرجوی و دارتوت قرار گرفته اند. در نهایت جهت بررسی روند جریان آب رودخانه ها مرتبط با خشکسالی هیدرولوژیکی طی سه دهه گذشته از آزمون های من-کندال و شیب خط رگرسیونی استفاده شد. نتایج این دو آزمون نشان داد که روند دبی رودخانه ها در همه ایستگاه ها کاهشی بوده است.