بررسی میزان دوز دریافتی اندام ها و دوزموثر در سی تی اسکن بیمارستان های تابعه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی سال 1393

با توجه به اهمیت تصویر برداری سی تی اسکن، در تشخیص طرح درمان بیماری ها و نگرانی از میزان دوز دریافتی بیماران تحت معاینه سی تی اسکن و خلع اطلاعاتی درمورد وضعیت آن در مراکز سی تی اسکن تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی این تحقیق انجام شد.
تحقیق به روش توصیفی انجام شد.فهرست مراکز سی تی اسکن با مراجعه کننده زیاد که زیر نظر دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اداره می شوند، تهیه شد (بخش دولتی). با مراجعه به این مراکز و جلب همکاری آن ها و جمع آوری اطلاعات اکسپوژر (میزان کیلو ولتاژ و میلی آمپر و زمان اسکن و...) به دو طریقه پرسشنامه هایی که در اختیارکارشناسان سی تی اسکن قرار گرفت و نیز Buck upکه از سابقه بیماران از دستگاه سی تی اسکن تهیه شده بود، انجام گرفت.دوزیمتری روی دو فانتوم سر و فانتوم بدن با همان شرایط اکسپوژر (تابش اشعه) انجام و میزان دوز اندام ها بر حسب میلی گری و دوز موثر دریافتی بر حسب میلی سیورت محاسبه شد.
تحقیق در پنج مرکز سی تی اسکن دانشگاه انجام شد و برای سی تی اسکن سر (Head CT) میزان دوز دریافتی مغز بالاترین مقدار (31.55 میلی گری)و مثانه کمترین دوز دریافتی (صفر) و برای سی تی اسکن قفسه سینه (ChestCT) پستان بالاترین دوز دریافتی (20.67 میلی گری) و مثانه کمترین دوز دریافتی (0.005 میلی گری) و برای سی تی اسکن شکم لگن (Abdominal Pelvice) مثانه بالاترین دوز دریافتی (16.44 میلی گری) و مغز کمترین دوز دریافتی (0.002 میلی گری) محاسبه و همچنین دوز موثر دریافتی بیماران برای سه پروتکل سر، قفسه سینه و شکم لگن برای مراکز مورد بررسی، محاسبه شد.بالاترین دوز موثر دریافتی بیماران در سی تی اسکن سرمربوط به مرکز 4 (0.16± 1.55 میلی سیورت) و بالاترین دوز موثر دریافتی بیماران درسی تی اسکن قفسه سینه مربوط به مرکز 5 (0.3± 3.4 میلی سیورت) و بالاترین دوز موثر دریافتی بیماران درسی تی اسکن شکم لگن مربوط به مرکز3 (0.3± 6.8میلی سیورت) به دست آمد.
نتیجه گیری و توصیه ها: به نظر می رسد دوز جذبی اندام ها و دوز موثر در بعضی مراکز بالاتر از میزان استاندارد جهانی (ICRP) است و به طور کلی این میزان دوز پرتوگیری جای نگرانی است.