بررسی رفتارهای پیشگیری کننده از پوکی استخوان در زنان شهر فسا: کاربردی از مدل اعتقاد بهداشتی و تئوری شناختی اجتماعی

بررسی عوامل موثر بر اتخاذ رفتارهای پیشگیری کننده از پوکی استخوان در زنان با استفاده از الگوهایی که عوامل موثر بر رفتار را شناسایی و تقویت می کنند ضروری می باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی رفتارهای پیشگیری کننده از پوکی استخوان در زنان شهر فسا با استفاده از مدل اعتقاد بهداشتی و تئوری شناختی اجتماعی انجام شد.
در این مطالعه توصیفی تحلیلی از نوع مقطعی 401 نفر از زنان 30 تا 50 سال تحت پوشش مراکز بهداشتی درمانی شهر فسا انتخاب شدند. مقیاس مربوط به سازه های مدل اعتقاد بهداشتی (حساسیت، شدت، تهدید، منافع، موانع و خودکارامدی درک شده و راهنماهای عمل) و سازه های خودتنظیمی و حمایت اجتماعی از تئوری شناختی اجتماعی و همچنین پرسشنامه وضعیت عملکرد تغذیه ای و پیاده روی جهت پیشگیری از پوکی استخوان در زنان سنجیده شد. در نهایت اطلاعات با استفاده از نرم افزارSPSS ویرایش 16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
میانگین سنی زنان مورد مطالعه 2/6±9/40 سال بود. متغیرهای حساسیت درک شده، انگیزش، حمایت اجتماعی و خودتنظیمی برای رفتار پیاده روی و متغیرهای حساسیت درک شده و خودتنظیمی برای رفتار تغذیه ای پیشگویی کننده بود. بین عملکرد پیاده روی و حساسیت درک شده (252/0=B و007/0=p)، انگیزش (235/0=B و 009/0=p)، حمایت اجتماعی (078/0=B و030/0=p) و خودتنظیمی (105/0=B و007/0=p) ارتباط معنی داری وجود داشت. در این بررسی بین عملکرد تغذیه ای و حساسیت درک شده (10/0=B و020/0=p)، و خودتنظیمی (131/0=B و050/0=p) ارتباط معنی داری وجود داشت. متغیرهای مورد بررسی 1/29 درصد از واریانس رفتار پیاده روی و 2/20 درصد از واریانس رفتار تغذیه ای پیشگیری از پوکی استخوان را بیان نمودند.
مطالعه حاضرنشان داد که هرچه میزان حساسیت درک شده، انگیزش، خودتنظیمی افراد و همچنین حمایت اجتماعی از آنان بیشتر باشد، رفتارهای پیشگیری کننده بهتری از پوکی استخوان خواهند داشت. الگوی اعتقاد بهداشتی و تئوری شناختی اجتماعی می تواند به عنوان چارچوبی جهت طراحی و اجرای مداخلات آموزشی جهت پیشگیری از پوکی استخوان در زنان استفاده شود و به ارتقا وحفظ سلامت آنان کمک نماید.