اثرات تاریخ های مختلف کاشت بر روند رشد صفات رویشی و عملکرد سه رقم برنج در شمال خوزستان

این پژوهش به منظور بررسی اثرات تاریخ های مختلف کاشت (تنش گرما) بر روند رشد صفات رویشی و عملکرد سه رقم برنج به مدت یک سال در شمال خوزستان واقع در منطقه شاوور به صورت کرت-های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. عامل اصلی تاریخ کاشت در سه سطح (5 خرداد ماه، 20 خرداد ماه و 5 تیر ماه) و عامل فرعی شامل سه رقم عنبوری قرمز پا بلند، چمپا و عنبوری قرمز پا کوتاه بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد بین تاریخ های مختلف کاشت و ارقام در تمامی صفات تفاوت معنی داری وجود داشت و به غیر از وزن خشک ساقه و میزان باروری بقیه صفات تفاوت معنی داری در اثر متقابل دو عامل نداشتند. همچنین بیش ترین و کم ترین مقدار وزن خشک ساقه و ارتفاع بوته و بالعکس عملکرد دانه، وزن هزار دانه، میزان باروری، شاخص برداشت و وزن خشک برگ به ترتیب مربوط به تاریخ های کاشت اول و سوم بودند. با بررسی روند رشد کلیه صفات در تاریخ کاشت 5 خرداد ماه که بیش ترین تنش حرارتی را در مرحله زایشی دارا بود در مدت زمان کم تری به حداکثر رشد خود رسیدند و می توان از آن به عنوان ساز و کاری جهت فرار از گرما نام برد. در بین ارقام نیز بیش ترین عملکرد را رقم چمپا با متوسط 4/3795 کیلو گرم در هکتار دارا بود. و با توجه به ضرایب همبستگی عملکرد دانه بیش ترین همبستگی مثبت و معنی دار را با وزن خشک برگ (*441/0) دارا بود. بر اساس نتایج این تحقیق به نظر می رسد که با متمرکز کردن اهداف اصلاحی بر روی افزایش وزن برگ می توان به افزایش عملکرد دانه در نتیجه افزایش سرعت رشد و فتوسنتز خالص در برنج امیدوار بود.