مسجد شیخی ها بنایی ناشناخته در شارستان کهن یزد
نویسنده:
چکیده:
در محور تاریخی و بافت کهن شهر یزد، آثاری وجود دارند که کم تر شناخته شده است. پاره ای، باوجود ثبت در فهرست آثار ملی، مطالعه ی درخور و شایسته ای در رابطه با آن ها صورت نگرفته است. یکی از این آثار، مسجدی است که پیش تر با نام های «خانی ها» و «آقایی ها» معروف بوده و هم اینک، نام آن «شیخی ها» است. این اثر، در محله ی «وقت و ساعت» واقع شده است؛ باوجود این که، شهر یزد توسط معماران و پژوهشگران مهمی بازدید شده و گاه مورد مطالعه قرار گرفته، مسجد شیخی ها ناشناخته مانده است. ساختار بسته و درون گرای این اثر که به استفاده از آن، توسط اقلیت مذهبی «شیخیه» مربوط می شود، باعث شده که از گذرهای کناری هیچ گونه ارتباط بصری با مسجد نتوان برقرار کرد و به نظر می رسد، دلیل اصلی ناشناخته ماندن آن در مطالعات معماری همین نکته است. معرفی و مطالعه ی این مسجد، بی تردید در شناخت و معرفی معماری اصیل ایرانی سودمند خواهد بود. دغدغه ی تحقیق پیش رو، دست یابی به تاریخ تحقیقی ساخت مسجد است. در پژوهش حاضر که براساس هدف، از نوع تحقیقات بنیادی و براساس ماهیت و روش، از نوع تحقیقات تاریخی و توصیفی است؛ اطلاعات مورد نیاز به دو شیوه ی میدانی و اسنادی جمع آوری گردیده و با تلفیق و تطبیق آن ها با یکدیگر و بهره گیری از «رهیافت تاریخی» مورد تفسیر و تحلیل قرار گرفته اند. برآیند این تحقیق، زمان ساخت مسجد شیخی ها را به سده های سوم و چهارم ه.ق. نسبت می دهد که در دوره های بعد، به ویژه صفویه، پوشش آن بازسازی گسترده ای شده است. در دوره ی زندیه یا قاجاریه، با الحاق یک نه گنبد درون گرا به عنوان شبستان زمستانی، به بیشترین حد توسعه خود رسیده است. ویژگی های معماری شبستان تابستانه مسجد، آن را در رده ی مساجد ساده شبستانی سده های نخستین طبقه بندی می کند.
کلیدواژگان:
زبان:
فارسی
صفحات:
195 تا 206
لینک کوتاه:
magiran.com/p1507331
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!