تاثیر تنش شوری بر تجمع و آزادسازی مواد نورساختی میانگره های ساقه در ژنوتیپ های مختلف جو

ماده خشک تجمع یافته در ساقه جو نقش اساسی در پر کردن دانه به ویژه در شرایط نامساعد از جمله تنش شوری دارد. هدف این پژوهش بررسی توان ذخیره سازی و انتقال دوباره ماده خشک به تفکیک میانگره ها در برخی رقم ها و رگه (لاین) های امیدبخش جو زراعی ایران در شرایط تنش و بدون تنش شوری بود. بدین منظور آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و در دو شرایط تنش و بدون تنش شوری در ایستگاه تحقیقات کشاورزی نیشابور در سال 1393- 1392 اجرا شد. در شرایط تنش، EC آب آبیاری حدود dsm-111-10 بود. میزان تجمع و انتقال دوباره مواد نورساختی (فتوسنتزی) با استفاده از روش وزنی تعیین شد. ارتباط طول و وزن مخصوص میانگره ها با تجمع ماده خشک بررسی شد. نتایج نشان داد که در هر دو شرایط، میانگره های زیرین بیشترین وزن خشک و وزن مخصوص را به خود اختصاص دادند. بیشترین میانگین انتقال دوباره در شرایط عادی (نرمال) مربوط به دومین میانگره راسی ساقه (پنالتی میت) بود، درحالی که بالاترین میانگین انتقال دوباره در شرایط شوری مربوط به میانگره های زیرین بود. در این پژوهش به طور دقیق مشخص شد که توان ذخیره سازی و انتقال دوباره دو ساز و کار، متفاوت اند و به طور جداگانه از والدین به نتاج منتقل می شوند. عملکرد دانه در شرایط تنش شوری همبستگی مثبت و معنی داری با انتقال دوباره از پدانکل، دومین میانگره راسی و میانگره های زیرین داشت. همچنین از نظر روند اصلاحی مشخص شد که در رگه های امیدبخش متحمل به شوری جدید نسبت به رقم های قدیمی متحمل به شوری، از صفات وزن مخصوص میانگره ها، توان ذخیره سازی و قدرت انتقال دوباره به خوبی بهره برداری شده است.