تحلیل ویژگی های جریان سیال ذهن در معلقات سبع بر اساس شگردهای روایی

روایت، ابزاری شناختی برای فهم تجربه است و نظریه جریان سیال ذهن یکی از شیوه های نوین و رایج روایتی در تحلیل آثار ادبی به شمار می رود. محتوای اندیشه، در شیوه جریان سیال ذهن به جهت توصیف دقیق و لحظه ای؛ کارکردی بنیادین می یابد و در قالب شگردها و تکنیک های روایی همچون تک گویی درونی، نمایشی، خودگویی و دانای کل به شیوه اول، دوم یا سوم شخص ظاهر می شود.
پژوهش حاضر برآن است پس از اشاره ای کوتاه به ویژگی ها و مولفه های جریان سیال ذهن، با انتخاب هفت قصیده عربی پیش از اسلام(معلقات سبع) و طرح هویت داستانی این قصیده ها، آن ها را در چارچوب تکنیک های روایتی جریان سیال ذهن تحلیل کند. به عبارت دیگر، درصدد پاسخ گفتن به این پرسش هستیم که آیا می توان بخشی از میراث شعری ادبیات عربی را در چارچوب جریان سیال ذهن جای داد؟ ذکر این نکته ضروری است که صفت جریان سیال ذهن به آن بخش از آفرینش های ادبی اطلاق می شود که همه یا بخشی از مشخصه های این جریان را دارا باشند. با این توضیح، کاویدن معلقات سبع به معنای انتساب آن ها به شیوه مورد نظر نیست؛ بلکه کوششی است تا کاربرد تکنیک های مدرن روایتی را در آثاری از این دست نشان دهد. یافته های پژوهش نشان می دهد شاعران معلقات براساس انگیزه و اغراض شعری از یک تکنیک روایی غالب در کنار دیگر شگردهای روایی استفاده کرده اند؛ تعداد این شگردها بین دو تا سه شکل متغیر است.