تحلیل تجربی تاثیر فرم شهر بر رفتار سفر خانوارها در محلات مختلف شهر شیراز

کاهش مصرف سوخت های فسیلی و اثرات ناشی از آن، از مهم ترین بحث های مرتبط با توسعه پایدار است. فرم شهر از عوامل بسیار موثر بر مصرف سوخت های فسیلی است. به طوری که با افزایش فاصله از مرکز شهر، افزایش زمان پیاده روی تا حمل و نقل عمومی، کاهش تراکم و اختلاط کاربری، وابستگی به اتومبیل شخصی افزایش یافته و در نتیجه آن مصرف سوخت در بخش حمل و نقل افزایش می یابد. با توجه به این موضوع و برای کاهش مصرف سوخت در بخش حمل و نقل، شناخت فرم های شهری مناسب و تحلیل فرم فعلی شهرها ضرورتی انکارناپذیراست. مقاله حاضر به بیان یافته های حاصل از یک تحقیق تجربی می پردازد که در آن تاثیر فرم شهر بر رفتارسفر خانوارها در بخش حمل و نقل، در سه محله کلانشهر شیراز با خصوصیات فرم شهری مختلف، مورد بررسی قرار گرفته است. در بررسی این تاثیر متغیرهای فاصله از مرکز شهر، زمان پیاده روی تا حمل و نقل عمومی، اختلاط کاربری و تراکم به عنوان متغیرهای فرم شهری مورد مطالعه قرار گرفته اند. همچنین متغیرهای فراوانی سفر، زمان سفر، طول سفر و وسیله سفر به عنوان متغیرهای رفتار سفر مورد پژوهش قرار گرفته اند. برای دستیابی به اطلاعات مربوط به متغیرهای فرم شهری، به غیر از زمان پیاده روی تا حمل و نقل عمومی، از نقشه های GIS شهر و در ارتباط با متغیرهای رفتار سفر و همچنین زمان پیاده روی تا حمل و نقل عمومی، از تکمیل پرسشنامه به تعداد 260 عدد استفاده شده است. برای بررسی ارتباط بین متغیرهای ذکر شده، از تحلیل همبستگی استفاده شده است. نتایج حاصل از این تحقیق بیانگر وجود ارتباط بین متغیرهای فرم شهری و رفتار سفر است، به گونه ای که خانوارهای ساکن در محله های نزدیک به مرکز شهر و با تراکم و اختلاط کاربری بالا، رفتار سفر متفاوت تری با ساکنین سایر محله ها داشته اند.