نارضایتی اقتصادی و جنبش های معاصر خاورمیانه براساس نظریه محرومیت نسبی

اتخاذ سیاست های باز اقتصادی و محدودیت های سیاسی، هم زمان با توسعه و گسترش شبکه های ارتباطی بین المللی زمینه مساعدی را فراهم کرد تا جوانان عرب که نوعی محرومیت نسبی را در حوزه های مختلف سیاسی و اقتصادی و اجتماعی حس می کردند، خشم و اعتراض خود را از طریق جنبش های انقلابی به نمایش بگذارند. این خروش و خیزش انقلابی به تدریج به سایر کشورهای عرب نیز کشیده شد و باتوجه به ساختار غیردموکراتیک موجبات نگرانی سردمداران عرب را فرهم نمود؛ به گونه ای که با نگرانی به دنبال اتخاذ سیاست هایی جهت رفع بیکاری و فساد و فقر برآمدند. مقاله حاضر، به بررسی دلایل اقتصادی انقلاب مصر و تونس می پردازد. سوال اصلی این مقاله آن است که دلیل وقوع جنبش های اخیر در این دو کشور چه بوده است؟ با این فرض که دلایل اقتصادی به ویژه فقر و بیکاری در میان طبقه متوسط موجب اصلی انقلاب بوده است. این مقاله با استفاده از نظریه محرومیت نسبی رابرت گار به بررسی نقش سیاست های اقتصادی دولت های بن علی و مبارک در ایجاد طبقه متوسط جدید و بالارفتن سطح محرومیت نسبی در این کشورها می پردازد که درنهایت به جنبش های انقلابی سال های 2010 و 2011 منجر گردید.