بررسی تاثیر فلزکاری مکتب خراسان بر فلزکاری ممالیک مصر

هنر فلزکاری، به عنوان یکی از مهمترین شاخه های هنر اسلامی مطرح است. این هنر در مکتب خراسان به چنان بالندگی می رسد که در کمتر دوره ای از تاریخ ایران، بدان پایه رسیده است. سنت های فلزکاری این مکتب به سایر ادوار تسری یافته و در سایر مکاتب تاثیرگذار بوده است. دوره ممالیک، یکی از دوره هایی است که نفوذ این مکتب را در آن به وضوح شاهدیم.
هدف این مقاله، پس از بیان ویژگی های فلزکاری مکتب خراسان و دوران ممالیک، یافتن طرح های تزیینی و عناصر نقشی مشترک و متمایز و نیز، مطالعه این عناصر است. این امر با انتخاب تعدادی از شمعدان های فلزی از این ادوار میسر شده است که از دو جنبه: شکل نقوش و چگونگی اجرای آنها بررسی شده اند.
دراینراستا، پرسش پژوهش حاضر این است که فلزکاری دوره ممالیک تا چه اندازه از فلزکاری مکتب خراسان تاثیر پذیرفته است. پس از بررسی های صورت گرفته، مشخص گردید که بخشی از مبانی و اصول تکنیک ها و نقوش دوره ممالیک برگرفته از فلزکاری مکتب خراسان بوده و هنرمندان مملوکی ضمن تاثیرپذیری از این مکتب، در زمینه هایی نوآوری داشته اند. نقوش انسانی و حیوانی، نقوش هندسی و خط نگاره تزیین گر اشیا بوده است. همچنین در نمونه های موردبحث ارتباط بین نوع شیء و نقش تزیینی دیده شد.
شیوه تحقیق، به روش توصیفی- تحلیلی بوده و ابزار و شیوه های گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای و با بررسی آثار فلزی محفوظ در موزه های جهان انجام پذیرفته است.