بررسی کاربردی، تاریخی و موضوعی آرایه های بهکاررفته در تزیینات ورودی برخی از بناهای ارزشمند دوره قاجار

ورودی از دیرباز یکی از بخش های مهم بنا و محلی برای بیان اعتقادات بوده و با استفاده از آرایه های مختلف تزیین می شده است. دوره قاجار را میتوان دوره ای دانست که بهعلت ترکیب فرهنگ سنتی و غربی، تحولاتی در آن دوره در نوع و طیف آرایه های مورداستفاده برای تزیین ورودی بناها به وجود آمد. باتوجه به این موضوع، مسئله ای که این پژوهش به دنبال حل آن است: عدم وجود تصویری نسبتا شفاف از ویژگی های کاربری، تاریخ و موضوعی آرایه های به کاررفته در ورودی بناهای ارزشمند دوره قاجار، در میان مطالعات هنری و معماری صورت گرفته در کشور است. هدف پژوهش عبارت است از: ارائه بیاناتی روشن درباره نوع، ویژگی های کاربردی، تاریخی و موضوعی آرایه هایی است که در تزیینات ورودی بناهای قاجاری منتخب این پژوهش به کار رفته اند. این پژوهش از نوع توسعه ای و روش آن توصیفی- تحلیلی است. اطلاعات بخش اول پژوهش از مطالعات میدانی و بخش دوم آن از منابع کتابخانه ای و اینترنتی به دست آمده است. در این پژوهش، 30 نمونه بنای ارزشمند قاجاری باتوجه به ملاحظات کیفی و کمی (روش کوکران)، به عنوان نمونه آماری انتخاب شده است. نتیجه نشان می دهد که آرایه های مورداستفاده در تزیینات ورودی بناهای منتخب پژوهش، شامل چهار گونه: گیاهی، انسانی، جانوری و هندسی است. پرکاربردترین آرایه ها در گونه های هندسی و گیاهی قرار دارند.