سکوت، سکون و حرکت در میدان مشق

امروزه شاید کمتر بتوان یک فضای شهری تاریخی جامع، که شامل همه ویژگی های چنین فضایی باشد را معرفی نمود. فضاهای شهری تاریخی اغلب دستخوش مناسبات مدرن شهر امروزی، کارکرد اصیل خود را از دست داده، دچار دگرگونی و تغییرات بنیادین شده اند که البته امری است اجتناب ناپذیر.
اما نکته اینجاست که تجربیات موفق شهری، متذکر این نکته اند که فضاهای شهری در عین پاسخگویی به نیازهای امروزی، ظرفیت حفظ ارزش های تاریخی و خاطره ذهنی گذشته را نیز داشته، دستیابی به چنین الگویی متضمن ادراک محیطی متفاوت و حس مکانی ویژه ای از چنین فضایی خواهد بود.
میدان مشق تهران، نمونه منحصر به فرد چنین فضای شهری است که جامعیتی ویژه در آن دیده می شود. میدان مشق در قلب پایتخت 200 ساله ایران جای گرفته است و مجموعه ای است که بستر بسیاری حوادث مهم سیاسی، اجتماعی و فرهنگی معاصر بوده است. فضایی است که از یک سو تجربه تاریخی را پیش چشم مخاطب می گذارد و از سوی دیگر تجربه ای از زندگی روزمره کنونی.
در اینجا با شبکه ای تنیده از فضاهای شهری و محورهای تاریخی متصل به یکدیگر مواجه می شویم که درک رابطه میان آنها و ساماندهی هوشمندانه این روابط، می تواند منجر به ایجاد فضایی با ارزش مکانی چند وجهی تاریخی- اجتماعی گردد. در مقاله پیش رو به بررسی سیر تحول و توسعه میدان مشق و نیز بازوهای متصل به این فضای تاریخی شهری می پردازیم و بازوهای اطراف آن را نیز به طور مفصل مورد بررسی قرار می دهیم.