مدل سازی رویش قطری و ارتفاعی صنوبر بر اساس پارامترهای اقلیمی

مدل سازی در حقیقت بررسی رابطه بین متغیرهاست که از آن راه می توان یک سیستم پویا ارایه داد و تغییرات را پیش بینی کرد. هدف این تحقیق نیز مدل سازی رشد قطری و رشد ارتفاعی گونه ها و کلن های مختلف صنوبر بر اساس برخی پارامترهای اقلیمی شامل دما، بارندگی و درجه حرارت و در حقیقت تهیه مدلی برای تعیین نقش این پارامترها در پیش بینی رشد قطری و ارتفاعی صنوبر است. در این تحقیق، از میانگین 10 ساله رویش ارتفاعی و قطری درختان صنوبر در طرح سازگاری استان اصفهان برای مدل سازی استفاده و داده های رطوبت، بارندگی و درجه حرارت به عنوان متغیرهای پیش-بینی کننده در نظر گرفته شدند. تحلیل های تک متغیره و چند متغیره با در نظر گرفتن انواع مدل های خطی، درجه دو، درجه سه و تکنیک های توام و گام به گام انجام و نتایج آن ها باهم مقایسه شدند. نتایج نشان دادند که رشد قطری در حالت تک متغیره رابطه معنی داری با دما، رطوبت و بارندگی دارد، اما میزان ضریب تبیین برای درجه حرارت بالاتر بود (34/0=r2). بهترین مدل از نظر ضریب تبیین و اشتباه معیار نیز مدل درجه دو بود. در حالت چند متغیره ضریب تبیین کاهش یافت اما روش توام بهتر از روش گام به گام بود. رشد ارتفاعی در حالت تک متغیره بیش ترین ضریب تبیین را با درجه حرارت نشان داد و بهترین مدل نیز مدل خطی بود. در حالت چند متغیره ضریب تبیین به میزان قابل توجهی افزایش یافت اما تفاوت چندانی بین دو روش توام و گام به گام از نظر قدرت برآورد وجود نداشت. با توجه به مدل های به دست آمده بیش ترین اثر تعیین کننده مربوط به درجه حرارت و کم ترین آن مربوط به بارندگی بود. با نگاهی به ضرایب تبیین به دست آمده باید گفت در مجموع حدود 30 درصد از رشد قطری و ارتفاعی درختان صنوبر تحت تاثیر پارامترهای اقلیمی به ویژه دما بوده و مابقی وابسته به عوامل مهم دیگری همچون خاک، آبیاری، عملیات نگهداری و مبارزه با آفات و غیره هستند.