بررسی وضعیت پایداری طرح های آماده سازی از نظر ابعاد کالبدی و اجتماعی

آماده سازی زمین برای سکونت از سال 1364 به عنوان فعالیتی جدید در روند برنامه ریزی شهری در ایران معمول شد و بخش قابل توجهی از شهرهای ایران با این دیدگاه توسعه یافته است. یک سوال اساسی در مورد این نوع توسعه، میزان تطابق یا افتراق آن با رویکرد پایداری است. توسعه پایدار رویکرد غالب در مباحث شهرسازی است که از دهه 1990 مطرح شده و موضوع نگهداری از منابع برای حال و آینده از طریق استفاده بهینه از زمین و وارد کردن کم ترین ضایعات به منابع تجدیدناپذیر در اولویت قرار می دهد. مقاله حاضر به بیان یافته های یک تحقیق تجربی می پردازد که در آن پایداری طرح های آماده سازی از ابعاد کالبدی و اجتماعی مورد ارزیابی قرار گرفته است. از جمله معیارهای اجتماعی می توان به هویت، سرزندگی، تنوع و گوناگونی اجتماعی، امنیت، آسایش و آرامش و عدالت اجتماعی اشاره کرد. معیارهای کالبدی شامل کیفیت مسکن و فضای شهری، زیرساخ تها و قابلیت دسترسی و توده های فضایی مرتبط با خدمات و تسهیلات شهری می شود. در این تحقیق شهرک گلستان در شیراز به عنوان نمونه موردی انتخاب شده است. روش تحقیق روش تحلیلی- توصیفی است و اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه جمع آوری شده و تعداد 100 عدد پرسشنامه توسط ساکنین تکمیل شده است. یافته های پژوهش بیانگر این است که در طرح های آماده سازی به معیارهای محیطی و کالبدی توجه بیشتری شده و معیارهای اجتماعی مورد غفلت قرار گرفته است. عدم توجه کافی به معیارهای اجتماعی سبب پایداری متوسط (وضعیت بینابین پایداری و ناپایداری) این شهرک از نظر اجتماعی شده است، در حالی که از نظر کالبدی- زیست محیطی، ملاحظات بیشتری صورت گرفته و شهرک گلستان از این بعد در وضعی تنیمه پایدار (پایداری خوب) قرار دارد. این موضوع نشان دهنده نادیده گرفتن ابعاد اجتماعی در طرح های آماده سازی در مقایسه با ابعاد کالبد ی فضایی می باشد.