معیارهای پدافند غیرعامل در طراحی معماری ساختمانهای جمعی شهری

ملاحظات دفاعی و نظامی از مهم ترین عوامل موثر در شکل گیری هرگونه سکونتگاه انسانی در طول تاریخ است و گستردگی پدیده شوم جنگ در طول تاریخ به حدی است که هیچ نقطه سکونتی بر روی کره زمین مصون از آن نبوده است. از اینرو آرامش کنونی به معنای تداوم دائمی آن نبوده و اهمیت حفظ و تقویت آمادگی دفاعی در تمامی ابعاد و از جمله در زمینه پدافند غیرعامل، فرآیندی پیوسته، توسعه پذیر و کاملا بدیهی است. یکی از جنبه های مهم طراحی و توسعه شهری، تاکید و توجه به کمیت و کیفیت آسیب پذیری شهر در برابر آسیب های ناشی از حملات نظامی است و نیاز به توسعه و اجرای تدابیر پدافند غیرعامل به منظور کاهش آسیب پذیری شهرها در برابر صدمات جنگ ضرورت فزاینده ای پیدا کرده است. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه ای، اینترنتی و تحقیقات میدانی به شناخت آسیب ها و تهدیدات ساختمان های جمعی شهری می پردازد و پس از دست یافتن به معیارهای فنی، با به کار بستن آنها در مرحله طراحی معماری سطح امنیت شهروندان، در شرایط رویداد احتمالی جنگ های مدرن (موسوم به جنگ نسل ششم) افزایش یافته و به دنبال آن موجب ارتقاء توان دفاعی و سطح امنیت ملی در برابر تهدیدهای فزاینده محیط پیرامونی می شود. نتایج تحقیق معیارها و راهکارهایی است که به صورت مجزا برای هر کاربری خاص در ساختمان شهری بیان شده و به صورتی تدوین شده که در آن معیارها متناسب با ویژگی های جنگ های مدرن است، از مقیاس کلان (سلول شهری) به مقیاس خرد (تک بناها) می رسد و به تفکیک کاربری های منتخب ارائه شده است. همچنین هم بر بهسازی و هم بر طراحی معماری ساختمان های عمومی (منتخب) تاکید دارد و بر تامین مهم ترین و حیاتی ترین نیازهای زمان بحران تمرکز می نماید. در کنار موارد فوق بر سازماندهی، استفاده بهینه از امکانات، تاسیسات، فضاها و ساختمان ها در شرایط اضطراری نیز توجه دارد.