تحلیل تغییرات الگوی درون دهه ای دمای ایران طی نیم قرن اخیر
نویسنده:
چکیده:
هدف از این مطالعه، بررسی و تحلیل تغییرات درون دهه ای دمای ایران می باشد. برای این منظور دمای ایران طی دوره 1390-1342 (پنج دهه) مورد بررسی قرار گرفته است. برای بررسی تغییرات درون دهه ای از روش های زمین آمار موران محلی بهره گرفته شده است. در انجام محاسبات از امکانات برنامه نویسی در محیط نرم افزار Surfer و نرم افزارMatlab و نیز برای انجام عملیات ترسیمی از نرم افزار GIS بهره گرفته شد. ابتدا برای ایجاد نمای کلی از تغییرات درون دهه ای ایران آنومالی، گرانیگاه و توزیع مکانی میانگین برای هر دوره ترسیم گردیده است. نتایج نشان داد که عواملی محلی به ویژه ارتفاع و عرض جغرافیایی نقش بسزایی در ناهنجاری های دمای ایران داشته است به طوری که در هر پنج دوره شدیدترین ناهنجاری ها منطبق با نواحی کوهستانی و ارتفاعات بوده است این درحالی است که نواحی ساحلی کشور به دلیل عرض جغرافیایی پایین و ارتفاع کم تر دارای ناهنجاری های منفی بوده است. نتایج حاصل از تحلیل موران نشان داد که الگوی تغییرات درون دهه ای ایران طی دوره های مختلف تغییرات محسوسی داشته است اما در مجموع در هر پنج دوره نواحی ساحلی خلیج فارس دارای الگوی خوشه ایبالا (خود همبستگی فضایی مثبت) و رشته کوه زاگرس، شمال غرب کشور (بر فراز قلل سهند و سبلان)، بر فراز مرتفع ترین نقاط البرز (دماوند)، شمال شرق کشور در دامنه های شمال شرقی رشته کوه های خراسان و در مناطق مرتفع کرمان الگوی خوشه ایپایین یا خودهمبستگی فضایی منفی بوده است. مثبت و منفی بودن خود همبستگی در ارتباط با توزیع دما نشان از تمرکز بیشینه و کمینه این عنصر اقلیمی در منطقه دارد. با این وجود در تمام دوره ها این الگوی حاکم بر تغییرات درون دهه ای دما تقریبا یکسان بوده است.
کلیدواژگان:
دما ، خودهمبستگی فضایی ، موران محلی ، آنومالی ، ایران
زبان:
فارسی
انتشار در:
صفحات:
193 تا 208
لینک کوتاه:
magiran.com/p1530711
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 990,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!