فراسنجه های جدول زیستی شب پره پشت الماسی، Plutella xylostella (L.) (Lep.: Plutellidae) روی سه میزبان گیاهی در شرایط آزمایشگاهی

شب پره پشت الماسی، Plutella xylostella (L.) (Lep.: Plutellidae)، یک آفت جهانی خطرناک برای محصولات خانواده چلیپائیان به حساب می آید. این آفت در مناطق مختلف به حشره کش های شیمیایی متفاوت و حتی برخی سویه های باکتری Bacillus thuringiensis مقاومت نشان داده است. در راستای مدیریت جمعیت این آفت، شناخت ویژگی های رشدی جمعیت آن روی میزبان های مختلف گیاهی یکی از اقدامات لازم و جزو مطالعات پیش نیاز محسوب می گردد. در این بررسی، اثر سه میزبان گیاهی کلم چینی، کلم گل و کلزا روی رشدونمو و تولیدمثل شب پره پشت الماسی در آزمایشگاه تحت شرایط دمایی 1±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 10±70 درصد و شرایط نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی مطالعه شد. زنده مانی، نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm)، نرخ خالص زادآوری (Ro)، طول دوره نسل (T) و نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) روی هر یک از گیاهان میزبان با روش Carey (1993) محاسبه شد. با استفاده از روش جک نایف برای همه فراسنجه ها تکرار کاذب برآورد شد. نتایج نشان داد که فراسنجه های تحت مطالعه روی گیاهان میزبان اختلاف معنادار ی دارند. کمترین Ro روی کلزا (76/63 ماده/ ماده/ نسل) و بیشترین مقدار آن روی کلم چینی (08/86 ماده/ ماده/ نسل) به دست آمد که با مقدار آن روی کلم گل تفاوت معنادار ی داشتند. طول دوره یک نسل آفت روی کلزا و کلم چینی به ترتیب 78/23 و 1/18 روز تعیین شد. کمترین مقدار فراسنجه نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) روی کلزا 001/0± 191/1 (ماده/ ماده/ نسل) و بیشترین آن روی کلم چینی 002/0± 279/1 (ماده/ ماده/ نسل) به دست آمد. بیشترین زمان لازم برای دو برابر شدن جمعیت بیدکلم روی کلزا 02/0± 965/3 روز و کمترین آن روی کلم چینی 02/0± 814/2 روز به دست آمد. بیشترین مقدار نرخ ذاتی افزایش جمعیت روی کلم چینی (001/0± 246/0 ماده/ ماده/ نسل) و کمترین مقدار روی کلزا (0009/0± 174/0 ماده/ ماده/ نسل) بود. بر مبنای نتایج ما، در ساده ترین مفهوم، دور از انتظار نیست که به کارگیری برنامه های مدیریت تلفیقی این آفت در کلزا به دلیل پایین بودن نرخ ذاتی افزایش جمعیت در مقایسه با کلم چینی از موفقیت نسبی بیشتری برخوردار شود.