مقایسه تطبیقی قابلیت های صکوک در تامین مالی تجارت خارجی (مطالعه موردی: صادرات غیر نفتی)

اجرایی نمودن یک نظام اقتصادی، بدون مطالبه و پرداخت بهره، کشورهای اسلامی را با چالش هایی مواجه نموده است. این موضوع به دلیل نقش محوری نرخ بهره در اقتصاد، در بازار پول و نظام تامین مالی هرچه بیشتر نمود یافته است. بدین دلیل طی دو دهه اخیر در کشورهای اسلامی استفاده راه حل های جایگزین که، هم از پشتوانه های اسلامی و هم، از قابلیت اجرایی لازم برخوردار باشند، در دستور کار قرار گرفته است.
در این رابطه، انتشار اوراق اسلامی یکی از مهمترین ابزارهای جذب منابع مالی در بازار سرمایه به حساب می آید. بهره گیری از این اوراق که طی دهه اخیر در قالب ادبیات صکوک شهرت یافته، طی سال های اخیر توسعه قابل توجهی پیدا کرده است. امکان پذیری و چگونگی استفاده از اوراق مختلف صکوک به دلیل ماهیت متفاوت آنها، نیازمند انجام مطالعات امکان سنجی است. این موضوع در زمینه تامین مالی صادرات غیر نفتی کشور در دستور کار مطالعه حاضر قرار دارد.
نتایج حکایت از آن دارد که صکوک استصناع می تواند در زمینه تامین مالی صادرات خدمات فنی و مهندسی مورد استفاده قرار گیرد و متقابلا صکوک مضاربه نیز می تواند در تامین مالی صادرات کالاها چنین نقشی ایفاء نماید. ضمن اینکه صکوک مشارکت می تواند همزمان در هر دو بخش از صادرات غیر نفتی (کالاها و خدمات فنی و مهندسی) به کار آید.