درامدی بر عدالت کیفری

بحث از ارتباط میان صلح و امنیت بین المللی با عدالت کیفری بین المللی از جدیدترین مباحثات نظریه پردازان دیوان کیفری بین المللی است. این دو مولفه مفاهیمی غیر بسیط بوده و همواره جامعه بین المللی به عنوان آرمان های جامعه بشری به آنها نظر داشته است. ارتباط میان این دو مقوله از دو حیث قابل بررسی است یکی چالش ها یا تقابلات این دو و دیگری تعاملات یا میان کنش های این دو. در خصوص چالش های میان این دو مفهوم سه گروه از نظرات مطرح شده اند که گروه اول صلح را بر عدالت ترجیح می دهند و ماحصل بحث آنها این است که اعطای مصونیت ها به دلیل نقش بسیار مثبتی که در تحقق صلح ایفا می کند واجد اعتباراست. گروه دوم اولویت را به عدالت می دهند و در نظر این دسته صلحی در تعاملات جهانی واجد ارزش است که پایدار و مستمر بوده و چنین صلحی فقط در سایه عدالت قابلیت تحقق را خواهد داشت. گروه سوم کسانی هستند که عدالت و صلح را تواما به عنوان عامل تکمیلی مورد پذیرش قرار داده و در اصل از هر کدام از اهداف مذکور برای تحقق دیگری استفاده می کنند. ابعاد این چالش ها حول سه محور مهم قرار دارد اول اینکه چگونه عملکرد عدالت کیفری بین المللی در قالب تحقیقات و محاکمات و باز داشت ها، عملکرد صلح را تحت تاثیر قرار دهد؟ دوم اینکه چگونه مسئولیت کیفری مرتکبان جرایم بین المللی ممکن است در راستای مذاکرات صلح تحت تاثیر قرار گیرد؟ سوم اینکه چگونه مذاکرات عدالت کیفری بین المللی در سال های پس از ختم منازعات مسلحانه، نتایج صلح را دست خوش تغییر می کند؟ وجه دوم از رابطه صلح و عدالت، مبتنی بر تعامل میان این دو است. تعاملات میان این دو مقوله در دو حوزه جای می گیرد. اول اینکه نقش اساسنامه دیوان کیفری بین المللی به عنوان نماد عدالت در تحقق صلح چیست، دوم نقش نهاد حافظ صلح بین المللی (شورای امنیت) در تحقق عدالت کیفری بین المللی، اساسنامه دیوان کیفری بین المللی برای تحقق صلح دو دسته ابزار ها را به کار برده است که یکی مستقیم و دیگری غیر مستقیم نام گذارده شده اند. شور ای امنیت نیز از دو دسته ابزارها جهت عدالت کیفری بین المللی بهره برده است: اول ارجاعات (Referrals) و تعلیقات (deferrals) صورت گرفته نسبت به صلاحیت دیوان کیفری بین المللی و دوم نقش شورای امنیت در همکاری کشور ها با دیوان و اجرای مجازات حبس در جهت مبارزه با تهدید علیه صلح و امنیت بین المللی.