تحلیل عناصر موسیقایی در چکامه ازریه
نویسنده:
چکیده:
بررسی و تحلیل موسیقایی شاهکارهای شعری از اهمیت فراوان برخوردار است؛ زیرا موسیقی عنصری اساسی در ساختار شعر است؛ بگونه ای که برخی معتقدند وجه تمایز میان شعر و نثر در درجه نخست همان نظام آوایی خاص و جنبه شنیداری آن است. قصیده «ازریه» سروده شاعر توانمند عراقی، شیخ کاظم ازری (1143-1211 ه) از جایگاه ادبی و دینی بسیار ارزشمند برخوردار است. این قصیده از زمان شاعر تاکنون مورد توجه شاعران و اهل ادب قرارگرفته است و شاعران فراوانی به استقبال آن رفته و ادبا و علمای متعددی به شرح آن پرداخته اند. این چکامه یادآور فن «حماسه سرایی» در ادبیات عرب است و ازری با این قصیده در دوره معاصر ادب عربی مکتبی پدید آورد که مورد تقلید شاعران پس از او قرار گرفت. یکی از نقاط قوت این قصیده ساختار محکم و شکوهمند و طنین موسیقایی خاص آن است؛ بگونه ای که آن را قرآن الشعر و الملحمه الکبری نامیده اند. در این مقاله سعی شده با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی تا حد امکان به عناصر موسیقایی موثر در زیبایی این چکامه پرداخته شود و با بررسی مواردی مثل موسیقی بیرونی (وزن و قافیه) و موسیقی درونی (جناس، تکرار، طباق، تلمیح و...) زیبایی و برجستگی موسیقایی این قصیده نشان داده شود. در ارزیابی کلی قصیده می توان گفت ازری در این چکامه از شدت و صلابت بحر خفیف در توصیف صحنه های حماسی بهره برده و قافیه «ها» و آوردن ابیات مقفی سهمی بسزا در تقویت موسیقی بیرونی قصیده داشته است. از دیگر سو، استفاده هنری از مواردی مثل جناس، واج آرایی، تکرار و موارد دیگر او را در تقویت و تثبیت موسیقی درونی و معنوی یاری رسانده است.
کلیدواژگان:
قصیده ازریه ، تحلیل موسیقایی ، وزن ، جناس ، تکرار
زبان:
فارسی
صفحات:
123 تا 144
لینک کوتاه:
magiran.com/p1542434
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!