ارزیابی کارآیی و رتبه بندی نواحی راه آهن جمهوری اسلامی ایران، با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها

ارزیابی کارآیی یکی از مسائل مهم صنعت حمل و نقل ریلی کشور است. از آن جا که اندازه گیری کارآیی هر سیستمی متاثر از ورودی ها و خروجی های سیستم است، اظهار نظر در خصوص سطح کارآیی، مستلزم شناسایی دقیق ورودی ها و خروجی های سیستم است. روش تحلیل پوششی داده ها (DEA) روشی کارآمد برای اندازه گیری کارآیی واحدهای تصمیم گیری (DMU)است. در این مقاله کارآیی 15 ناحیه راه آهن ج.ا.ایران در دو حالت بازده نسبت به مقیاس ثابت (کارآیی فنی کل) و بازده نسبت به مقیاس متغیر (کارآیی فنی خالص) با ورودی های یکسان و خروجی متفاوت با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها مورد بررسی قرار گرفته و واحد های کارا رتبه بندی شده اند. در این مقاله علاوه بر شناسایی مهمترین ورودی ها و خروجی های موثر در ارزیابی کارآیی نواحی راه آهن ج. ا. ایران، داده های مربوط به سوانح و حوادث حمل و نقل ریلی نیز در هر ناحیه مورد بررسی قرار گرفته است و اثرات نامطلوب سوانح ریلی در کاهش کارآیی نواحی محاسبه شده است. این رویکرد جدید در محاسبه کارآیی، انطباق بیشتری با واقعیت دارد و منعکس کننده ضرورت توجه به خروجی های نامطلوب در ارزیابی های واقعی از کارآیی نواحی راه آهن است.