سیر تحول «ای هام» در کتاب های بلاغت فارسی از گذشته تا به امروز

ای هام پر رمز و رازترین و زیباترین شگرد شاعرانه ای است که شاعران هنرور با به کارگیری آن، هنری ترین و پرورده ترین سروده های خود را پرداخته اند و از آن برای ساخت و پرداخت سخنانی توی در توی و رازناک و به همین دلیل شگفت انگیز و ذهن انگیز بهره ها برده اند. ای هام در بلاغت فارسی و عربی جایگاهی ویژه دارد و دارای ارزش زیباشناختی قابل توجهی است. بیشتر کتاب های بلاغی فارسی و عربی ای هام را آوردن کلمه ای در کلام می دانند که دارای دو معنا باشد؛ یکی معنای نزدیک به ذهن و دیگری معنای دور از ذهن که خواننده در نگاه اول می پندارد معنای نزدیک مورد نظر است اما با کمی تامل به سوی معنای دور که مقصود شاعر یا نویسنده است رهنمون می شود. این تحقیق به بررسی سیر تاریخی این ترفند در کتاب های بلاغی می پردازد. به جز انواع مطرح شده ای هام از سوی بلاغی دانان پیشین، انواع دیگری را در بلاغت فارسی که معاصران مورد توجه قرار داده اند بر آن می افزاید.